Κανονικότητα η κατασκευή ενός νέου έργου ύδρευσης κάθε 25 χρόνια και τελικά όλα τα νερά της Πίνδου να καταλήγουν στην Αθήνα…
Απούσα είναι η ορθολογική διαχείριση νερού στην Αθήνα με κανένα έργο για την αξιοποίηση της τεράστιας ποσότητας επεξεργασμένων λυμάτων της Ψυττάλειας σύμφωνα με τον Κίμωνα Χατζημπίρο, ομότιμο καθηγητή ΕΜΠ. Και επιπλέον, με κανονικότητα να κατασκευάζεται ένα νέο έργο ύδρευσης κάθε 25-30 χρόνια, να αυξάνεται η ζήτηση στο διηνεκές και τελικά όλα τα νερά της Πίνδου να καταλήγουν στην Αθήνα!
Σε επίκαιρο άρθρο του στο Clima 21, ο έμπειρος πανεπιστημιακός, επισημαίνει ότι οι ανησυχίες περί λειψυδρίας στην Αθήνα απομακρύνθηκαν με τις πρώτες βροχές και διερωτάται πώς θα τροφοδοτηθούν οι ταμιευτήρες στα βουνά που, προς το παρόν, προσφέρουν άριστο νερό στην Αττική, αν ξεχάσουμε το πρόβλημα μέχρι την επόμενη ανομβρία και αν το 2025 είναι επίσης άνυδρο…
Η σειρά της τεχνητής λίμνης Κρεμαστών – εκτροπής του Αχελώου
Η Αθήνα, μια πρωτεύουσα χωρίς υδατικούς πόρους, έχει απορροφήσει το ρέμα Χάραδρο του Μαραθώνα και μετά τα νερά του Βοιωτικού Κηφισού από την Υλίκη, αργότερα έγινε εκτροπή του ποταμού Μόρνου και τέλος του ποταμού Ευήνου. Τώρα ήρθε η σειρά της τεχνητής λίμνης Κρεμαστών. Χωρίς να δηλώνεται ευθαρσώς, σύμφωνα με τον κ. Χατζημπίρο, πρόκειται για εκτροπή του ποταμού Αχελώου. Κανονικότητα, σύμφωνα με τους αρμόδιους: να κατασκευάζεται ένα νέο έργο ύδρευσης κάθε 25-30 χρόνια, να αυξάνεται η ζήτηση στο διηνεκές, τελικά όλα τα νερά της Πίνδου στην Αθήνα! Ορθολογική διαχείριση και επαναχρησιμοποίηση του νερού απουσιάζουν, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το γεγονός ότι δεν έγινε κανένα έργο για αξιοποίηση της τεράστιας ποσότητας των επεξεργασμένων λυμάτων της Ψυττάλειας.
Η σπατάλη στις αγροτικές περιοχές
Το πρόβλημα βέβαια εκδηλώνεται έντονα και στις αγροτικές περιοχές. Μεγάλη η σπατάλη στην άρδευση που καταναλώνει πάνω από το 80% του υδατικού δυναμικού, κακή η κατάσταση των δικτύων, πλήρης αδιαφορία για συνετή διαχείριση με σύγχρονες τεχνικές, καμία ανακύκλωση χρησιμοποιημένων νερών. Τεράστιο πρόβλημα στα νησιά, όπου η τοπική γεωργία υποφέρει από την ξηρασία. Θα φθάσει και εκεί ο Αχελώος;
Πριν 3 μήνες, μια υποδειγματική τηλεοπτική έρευνα της δημοσιογράφου Νίκης Λυμπεράκη διερεύνησε την λειψυδρία. Εμπειρογνώμονες και πολίτες εξέφρασαν έντονη αγωνία. Ωστόσο, οι ερωτηθέντες αρμόδιοι περιορίσθηκαν να στρογγυλεύουν τις αιχμές. Προκειμένου να καθησυχάσουν, δεν διστάζουν να ρισκάρουν. Εύχονται ο φετινός χειμώνας να είναι βροχερός, αποφεύγουν αναφορές σε κλιματική αλλαγή και την εξορκίζουν με το ψευδώνυμο «κρίση», σαν να ήταν προσωρινό φαινόμενο.
Αφαλατώσεις με ΑΠΕ και επικουρική αφαλάτωση στην Αττική
Στο άρθρο του ο κ. Χατζημπίρος αναφέρει επίσης ότι το βάρος της ευθύνης των κυβερνήσεων αυξάνεται με την επερχόμενη κλιματική αλλαγή και ότι η ορθολογική στρατηγική για το νερό θα έπρεπε να είχε εκπονηθεί, τουλάχιστον μετά την οικονομική κρίση. Θα πρέπει να περιλαμβάνει επιθετική διαφήμιση για εξοικονόμηση νερού, όπως «προσέχουμε για να έχουμε». Επίσης, σημαντική αύξηση τιμής και, όταν χρειάζεται, αυστηρό περιορισμό σπάταλων χρήσεων. Ακόμα, θεωρεί απαραίτητες τις αφαλατώσεις με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σε τουριστικά αλλά και σε όλα τα νησιά, καθώς και επικουρική αφαλάτωση στην Αθήνα.
Προτεραιότητα στην επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων
Προτεραιότητα θα έπρεπε όμως να δοθεί στην επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων για αρδεύσεις σε νησιά και σε μεγάλες πόλεις. Ωστόσο, η σχετική στρατηγική είναι απούσα. Πάντως, κατά την εκτίμηση του ομότιμου καθηγητή του ΕΜΠ, αν δεν πέσουν βροχές και, ιδίως, πολλά χιόνια αυτό τον χειμώνα, οι στάθμες των ταμιευτήρων θα παραμείνουν χαμηλές τον Μάρτιο και η απειλή για την Αθήνα θα είναι άμεση. Κλειδί αντιμετώπισης ο άμεσος και σημαντικός περιορισμός της σπατάλης. Δραστικά μέτρα θα έπρεπε να έχουν ξεκινήσει ήδη από τον Αύγουστο, όταν η εξαιρετικά χαμηλή στάθμη της τεχνητής λίμνης του Μόρνου έστειλε σήμα κινδύνου. Το θέμα απασχόλησε πολλά ραδιοτηλεοπτικά και έντυπα ΜΜΕ αλλά δεν κρατήθηκε στην δημοσιότητα, αφού οι αρμόδιοι παρενέβησαν με καθησυχαστικές δηλώσεις και η φτωχική χιονοκάλυψη των βουνών υστερεί ως είδηση.
Δεν είναι προτεραιότητα το φθηνό νερό
Οι αρμόδιοι όμως επιλέγουν το ρίσκο, καθώς θεωρούν ότι προτεραιότητα είναι το «φθηνό νερό». Δεν σχεδιάζουν, ούτε τώρα, μια κραταιή εκστρατεία εξοικονόμησης ή/και ανάκτησης του κόστους όπως απαιτεί η Ευρωπαϊκή Οδηγία, γιατί η μέριμνα είναι άλλη: να μην προκληθεί ανησυχία από τυχόν αύξηση τιμής.
Σημειώνεται ότι ο κ. Χατζημπίρος, Ομότιμος καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο έχει συμμετάσχει συστηματικά σε δεκάδες ερευνητικά προγράμματα και επιστημονικές δραστηριότητες, σχετικά με:
- Την τεχνητή λίμνη Πλαστήρα (υδρολογική, ενεργειακή, αγροτική, τουριστική, περιβαλλοντική, αισθητική, κοινωνική, νομική διάσταση)
- Το Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο και το Εθνικό Πάρκο Σχινιά (αθλητική, περιβαλλοντική, τεχνολογική, αναπτυξιακή, κοινωνική, νομική, ιστορική, οικονομική διάσταση)
- Την προστασία και διαχείριση του ευρωπαϊκού φυσικού και πολιτιστικού τοπίου με συνεκτίμηση επιπτώσεων της ανάπτυξης (ευρωπαϊκή, περιβαλλοντική, νομική, διοικητική, αγροτική, τεχνολογική, τουριστική, εκπαιδευτική διάσταση)
- Την εκτροπή του ποταμού Αχελώου (αγροτική, ενεργειακή, οικονομική, περιβαλλοντική, νομική, κοινωνική, τεχνολογική διάσταση)
- Την ελαχιστοποίηση επιπτώσεων από μεγάλες τουριστικές εγκαταστάσεις μέσω βέλτιστης διαχείρισης υδάτων και αποβλήτων (υδρολογική, τεχνολογική, περιβαλλοντική, οικονομική διάσταση)
- Την βιώσιμη διαχείριση απορριμμάτων (ευρωπαϊκή, τεχνολογική, οικονομική, νομική, κοινωνική διάσταση)
- Την ολοκληρωμένη προσέγγιση των δυνατοτήτων αειφορίας νησιών, με συνεκτίμηση παραγωγικών, περιβαλλοντικών, κοινωνικών και πολιτιστικών παραμέτρων
- Την ολοκληρωμένη διαχείριση ακτών (ρύπανση από πετρελαϊκές δραστηριότητες, επιπτώσεις από εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τουριστική ανάπτυξη).
- Την διαχείριση οργανωμένης πληροφορίας για την βιοποικιλότητα, τα οικοσυστήματα, τα τοπία και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τεχνικά έργα.
- Τις προσεγγίσεις για την ευρωπαϊκή και ελληνική περιβαλλοντική πολιτική και την πράσινη ανάπτυξη.
