Ποιες ρυθμίσεις του Σχεδίου Νόμου για τις ΔΕΥΑ αφορούν τους καταναλωτές και ποιές την οργάνωση των ΔΕΥΑ
Οικειοθελείς συγχωνεύσεις για τις ΔΕΥΑ (Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης), ρυθμίσεις οφειλών προς τους καταναλωτές, αλλά και ακριβότερα τιμολόγια, φέρνει το Σχέδιο Νόμου του ΥΠΕΝ για τις ΔΕΥΑ.
Με στόχο τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, το Σχέδιο Νόμου το οποίο βρίσκεται σε διαβούλευση μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αλλάζει ριζικά τον τρόπο λειτουργίας των ΔΕΥΑ: Ειδικότερα, παρέχει στην ΡΑΑΕΥ την αρμοδιότητα να πιστοποιεί τη διαχειριστική επάρκεια των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, επιδοτεί γενναία καλύπτοντας το 70% των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργεια μόνον των ΔΕΥΑ που θα συγχωνευτούν, αφήνοντας ανοικτό το τι θα γίνει με όσες δεν συγχωνευτούν, αναθεωρεί την τιμολογιακή πολιτική, προβλέποντας αφενός συμμόρφωση με την ΚΥΑ για την τιμολόγηση του νερού και αφετέρου θεσμοθετώντας ειδικό τέλος έργων ύδρευσης και αποχέτευσης. Παράλληλα, προβλέπει και τη δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών καταναλωτών προς τις ΔΕΥΑ μέχρι εξήντα δόσεις.
Αυξήσεις τιμολογίων
Η δυνατότητα των ΔΕΥΑ να αναπτύσσουν επιχειρηματικές δραστηριότητες, όπως η εμφιάλωση και εμπορία νερού, αλλά και η παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), είναι ένα ακόμα από τα βασικά σημεία του σχεδίου νόμου, ενώ για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας θεσπίζει σειρά από έκτακτα μέτρα.
Το νέο σχέδιο νόμου έχει προκαλέσει αντιδράσεις από δημοτικές αρχές και συνδικαλιστικούς φορείς, καθώς εκφράζονται ανησυχίες κυρίως για την πιθανή αύξηση των τιμολογίων για τους καταναλωτές, αλλά και για τη συγκέντρωση της διαχείρισης ύδρευσης και αποχέτευσης σε κεντρικούς φορείς (ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ), κάτι το οποίο όπως έχει επισημανθεί από την ΚΕΔΕ και την Ένωση των ΔΕΥΑ, ενδέχεται να υποβαθμίσει τον ρόλο της Αυτοδιοίκησης. Ένα άλλο σημείο το οποίο προκάλεσε την κάθετη αντίδραση της Αυτοδιοίκησης, είναι το γεγονός ότι προωθεί την οικειοθελή συγχώνευση των ΔΕΥΑ με κίνητρο την κάλυψη του 70% των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργεια, ενώ για τους ΔΕΥΑ που θα θελήσουν να συγχωνευτούν, αφήνει το καυτό αυτό θέμα ανοικτό.
Οι ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών για τους καταναλωτές
Ποιες είναι όμως ρυθμίσεις του Σχεδίου Νόμου που αφορούν άμεσα τους καταναλωτές και ποιές την οργάνωση των ΔΕΥΑ;
Σε ότι αφορά τους καταναλωτές, το νομοσχέδιο παρέχει τη δυνατότητα αποπληρωμής ληξιπρόθεσμων χρεών όλων των νομικών και φυσικών προσώπων προς τις επιχειρήσεις ύδρευσης και άρδευσης σε 60 δόσεις μέσα σε πέντε χρόνια και με επιτόκιο 2,5% ετησίως. Βασική προϋπόθεση, είναι ο οφειλέτης να έχει υποβάλλει όλες τις δηλώσεις εισοδήματος για την τελευταία πενταετία μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του οικονομικού έτους, κατά το οποίο υποβάλλεται η αίτηση ρύθμισης οφειλών και κατά τον χρόνο υπαγωγής στη ρύθμιση δεν έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για φοροδιαφυγή ή λαθρεμπορία.
Οι ρυθμίσεις για την τιμολογιακή πολιτική φέρνουν αυξήσεις
Καθιερώνεται ειδικό τέλος για την υδροδότηση και αποχέτευση, το οποίο θα χρηματοδοτεί έργα υποδομής. Το τέλος θα επιβάλλεται και θα εισπράττεται από κάθε ΔΕΥΑ, σε ποσοστό που θα φτάνει έως και στο 80%, της αξίας του καταναλισκόμενου ύδατος. Επιπλέον, προβλέπεται συμμόρφωση με την ΚΥΑ για την τιμολόγηση του νερού. Τα παραπάνω είναι παραπάνω από βέβαιο ότι θα οδηγήσουν σε αυξήσεις τα τιμολόγια του νερού.
Οι οικειοθελείς συγχωνεύσεις για τις ΔΕΥΑ
Το Σχέδιο Νόμου παρέχει ως κίνητρο για τη συγχώνευση των ΔΕΥΑ μεταξύ τους, είτε με την ΕΥΔΑΠ ή την ΕΥΑΘ, την κάλυψη του 70% των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας (μέχρι τον Νοέμβριο 2024,) από τα έσοδα του ειδικού λογαριασμού του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης. Επιπλέον προβλέπεται ότι εφεξής οι ΔΕΥΑ θα πρέπει να εξοφλούν τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας εντός τριών μηνών, από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας πληρωμής τους. Σε διαφορετική περίπτωση, ο Γενικός Διευθυντής της οφειλέτιδας Δ.Ε.Υ.Α. παύεται αυτοδικαίως από την άσκηση των καθηκόντων του.
Δεν γίνεται επίσης καμία αναφορά για όσες ΔΕΥΑ δεν επιλέξουν το δρόμο της συνένωσης.
Συνολικά οι οφειλές των ΔΕΥΑ προς τους παρόχους, πλησιάζουν τα 500 εκ. ευρώ, γι΄αυτό και το ΥΠΕΝ έχει ανακοινώσει ότι θα συνδράμει τις ΔΕΥΑ με ποσό 250 εκατομμυρίων ευρώ, απο τις οποίες, σύμφωνα με σχετικές δηλώσεις του υπουργού, Θεόδωρου Σκυλακάκη, τα 150 εκατομμύρια θα είναι επιδότηση και τα υπόλοιπα 100 θα είναι μακροχρόνιος χαμηλότοκος δανεισμός.
Εμφιάλωση και εμπορία νερού και παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ
Οι ΔΕΥΑ θα μπορούν επίσης σύμφωνα με το Σχέδιο Νόμου ΥΠΕΝ να αναπτύσσουν επιχειρηματικές δραστηριότητες, όπως η εμφιάλωση και εμπορία νερού, αλλά και παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Για την κάλυψη των αναγκών τους, θα μπορούν επίσης να προσλαμβάνουν προσωπικό με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, μέσω διαγωνισμού, ο οποίος διεξάγεται ετησίως ή προσωπικό με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου και με σύμβαση μίσθωσης έργου.
Ο ρόλος της Ρ.Α.Α.Ε.Υ
Ενισχύεται επίσης ο ρόλος της ΡΑΑΕΥ, καθώς αναλαμβάνει την αρμοδιότητα να πιστοποιεί τη διαχειριστική επάρκεια των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, ώστε να θεωρηθούν επαρκείς ως προς τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους, εκδίδοντας αντίστοιχο πιστοποιητικό διαχειριστικής επάρκειας. Η διαχειριστική επάρκεια περιλαμβάνει τέσσερις τύπους που αφορούν σε:
- οικονομική βιωσιμότητα, καθημερινή διαχείριση του δικτύου, υλοποίηση έργων συντήρησης των υποδομών και επιδιόρθωσης βλαβών με ίδιους πόρους,
- είσπραξη των τρεχουσών και ληξιπρόθεσμων οφειλών,
- μελέτη και κατασκευή των συγχρηματοδούμενων υποδομών της περιοχής αρμοδιότητας του παρόχου υπηρεσιών ύδατος,
- παροχή υπηρεσιών και λειτουργία ύδρευσης, αποχέτευσης και ομβρίων υδάτων άλλων παρόχων υπηρεσιών ύδατος, συμπεριλαμβανομένης της μελέτης και κατασκευής των απαιτούμενων υποδομών.
Ολοι οι πάροχοι ύδρευσης είναι υποχρεωμένοι εντός του 2025 να συντάξουν σχέδιο ασφάλειας τροφοδοσίας νερού καθώς αποτελεί προαπαιτούμενο προκειμένου να λάβουν τη διαχειριστική επάρκεια.
Ρυθμίσεις για την Αντιμετώπιση της Λειψυδρίας
Για την αντιμετώπιση τέλος της λειψυδρίας, θεσπίζονται έκτακτα μέτρα, όπως η δυνατότητα μεταφοράς υδάτων από άλλους παρόχους και η υλοποίηση έργων αποθήκευσης και εξοικονόμησης νερού.
