Η υψηλή απόδοση της επένδυσης 8,3 % και η ανάκτηση 125 εκατ. ευρώ μέσω λογαριασμού ρύπων, έκαμψαν τις ανησυχίες των Κυπρίων με αποτέλεσμα τη “διάσωση” του έργου
Επί θύραις η “διάσωση” της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, με την υψηλή απόδοση του έργου και την ανάκτηση 125 εκατ. ευρώ μέσω λογαριασμού ρύπων από την κυπριακή πλευρά να “κάμπτουν” τις οικονομικές τουλάχιστον ανησυχίες των Κυπρίων. Για τις πολιτικές ανησυχίες και συγκεκριμένα τις αντιδράσεις απο τουρκικής πλευράς, δόθηκαν εκ νέου διαβεβαιώσεις στην Κύπρο από αξιωματούχους της ΕΕ, ότι το έργο ως κοινου ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και χρηματοδοτούμενο απο ευρωπαϊκούς πόρους είναι πλήρως “προστατευμένο”.
Σύμφωνα με κυπριακά μέσα ενημέρωσης, για τη “διάσωση” του αγωγού, ο οποίος βρέθηκε προ ναυαγίου μετά τις αντιρρήσεις στα θέματα της οικονομικής συμμετοχής αλλά και ανάληψης του ρίσκου μη υλοποίησης του έργου απο κυπριακής πλευράς, κινητοποιήθηκαν η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αξιωματούχοι της ΕΕ, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης, φυσικά ο ΑΔΜΗΕ και οι Ρυθμιστικές Αρχές Ενέργειας Κύπρου και Ελλάδας. Βέβαια, το έργο δεν έχει ακόμα διαφύγει πλήρως του κινδύνου, καθώς πρέπει να γίνουν και από τυπικής πλευράς, συγκεκριμένες θεσμικές κινήσεις μέχρι το τέλος της εβδομάδας.
Διαβάστε επίσης: “Σωσίβιο” από ΕΤΕπ για να σωθεί η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου. Να πάρει όλο το ρίσκο ο ΑΔΜΗΕ “μηνύουν” οι Κύπριοι
Αναλυτικότερα:
Δύο καθοριστικοί παράγοντες “αντιμετώπισαν” τις αντιρρήσεις και ανησυχίες της κυπριακής πλευράς αναφορικά με την οικονομική συμμετοχή της Κύπρου στο έργο. Αυτοί είναι η υψηλή απόδοση της επένδυσης για την Κύπρο που προσδιορίστηκε στο 8,3 % και η πρόβλεψη για την ανάκτηση 125 εκατ. ευρώ μέσω του λογαριασμού ρύπων για τα πρώτα πέντε χρόνια της κατασκευαστικής περιόδου και της επιπλέον συμμετοχής της ίδιας πλευράς κατά την περίοδο της λειτουργίας.
Πρόκειται για σημαντικούς παράγοντες που απαντούν στις οικονομικές απαιτήσεις που έθεσε η κυπριακή πλευρά για την συμμετοχή της στο έργο, ενώ παράλληλα επιτρέπουν και την οικονομική του βιωσιμότητα.
Εν τω μεταξύ, την Παρασκευή εκπνέει και η δεύτερη προθεσμία που έδωσε στον ΑΔΜΗΕ η γαλλική εταιρεία Nexans, η οποία είναι υπεύθυνη για την κατασκευή του καλωδίου, προκειμένου να ρυθμιστούν τα θέματα της συμμετοχής της Κύπρου και μην σταματήσει τις εργασίες. Μέχρι τότε, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) θα πρέπει να έχει εκδόσει δύο σχετικές αποφάσεις, απο τις οποίες η πρώτη αφορά συντελεστή απόδοσης του έργου και η δεύτερη την ανάκτηση ποσού ύψους 125 εκατ. ευρώ μέσω λογαριασμού ρύπων. Υπενθυμίζεται ότι σε προηγούμενη απόφασή της τον Ιούλιο, η ΡΑΕΚ αρνήθηκε να μεταφέρει το κόστος αρχικής συμμετοχής της Κύπρου στο έργο στους Κύπριους καταναλωτές δημιουργώντας έτσι χρηματοδοτικό κενό στο έργο της τάξης των 100 εκ. ευρώ. Δεν αποδέχτηκε δηλαδή τη μέθοδο της ανάκτησης κόστους που έχει προτείνει ο ΑΔΜΗΕ ως φορέας υλοποίησης σύμφωνα με την οποία οι καταναλωτές θα αρχίσουν να πληρώνουν από την έναρξη του έργου το 2025 και όχι από το 2030 που ορίζεται η ολοκλήρωση.
Πέρα απο το θέμα αυτό, η ΡΑΕΚ έβαλε και θέμα επικαιροποίησης του προϋπολογισμού του έργου. Ο αρχικός προϋπολογισμός του υποθαλάσσιου αγωγού είναι 1,4 δισ. ευρώ με την ευρωπαϊκή συμμετοχή να καλύπτει σχεδόν το μισό (657 εκατ. ευρώ). Νεότερες εκτιμήσεις τον ανεβάζουν όμως σε 1,9 δισ. ευρώ. Ο ΑΔΜΗΕ πάντως σε επικαιροποιημένη μελέτη του υπολογίζει τα οφέλη για την Κύπρο σε 7 με 8 δισ. ευρώ σε βάθος 25ετίας.
Αναφορικά με το γεωπολιτικό ρίσκο εξαιτίας των προσπαθειών της Τουρκίας να ματαιώσει το έργο, το θέμα συζητήθηκε σύμφωνα με πληροφορίες και στο πλαίσιο της πρόσφατης Συνόδου των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτη να λαμβάνει διαβεβαίωση ότι το ευρωπαϊκό αυτό διασυνοριακό έργο είναι “προστατευμένο” απο την ΕΕ.
Η ευρωπαϊκή “ταυτότητα” του έργου
Το έργο είναι ενταγμένο στον κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος PCI της ΕΕ. Έχει στόχο την ενσωμάτωση της Κύπρου (της τελευταίας μη διασυνδεδεμένης χώρας της ΕΕ. στο ευρωπαϊκό σύστημα. Σε δεύτερη φάση πρόκειται να ενταχθεί και το Ισραήλ. Η διασύνδεση, μήκους 1208 χιλιομέτρων, θα διέρχεται από θαλάσσια βάθη έως 3000 μέτρα και θα είναι η μεγαλύτερη υποθαλάσσια ηλεκτρική διασύνδεση του κόσμου. Θα έχει ικανότητα μεταφοράς 2000 μεγαβάτ και θα σηματοδοτήσει την άρση της ηλεκτρικής απομόνωσης της Κύπρου.
Χρονοδιάγραμμα
Εντός του 2024 πρόκειται να μπει στην τελική φάση των μελετών και το σχέδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου (προϋπολογισμού 3,5 δισ. ευρώ).Τον Ιούνιο του 2024, ο ΑΔΜΗΕ υπέγραψε μνημόνιο Κατανόησης για την είσοδο της Meridiam στη μετοχική σύνθεση της εταιρείας Great Sea Interconnector, που αναπτύσσει την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας- Κύπρου-Ισραήλ. Η Meridiam είναι παγκόσμιος επενδυτής και διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων με έδρα το Παρίσι και ειδικεύεται στην ανάπτυξη, χρηματοδότηση και διαχείριση μακροπρόθεσμων έργων δημόσιας υποδομής. Είναι ο βασικός επενδυτής στο έργο NeuConnect, την πρώτη ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Γερμανίας που βρίσκεται ήδη στην φάση της κατασκευής. Διαχειρίζεται περισσότερα από 22 δισ. δολάρια περιουσιακών στοιχείων, έχοντας παρουσία σε 56 χώρες.
