Διονύσης Παπαχρήστου: Η κρίση επιτάσσει τον ανασχεδιασμό της ενεργειακής μετάβασης – Koμβικός ο ρόλος της ΡΑΕ, έτοιμη να ανταποκριθεί.

Η κρίση επιτάσσει τον ανασχεδιασμό της ενεργειακής μετάβασης με πυλώνες την οικονομική ανάπτυξη, την ενεργειακή ασφάλεια, τη μείωση του ενεργειακού κόστους και την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής, επεσήμανε ανάμεσα σε άλλα ο κ. Διονύσης Παπαχρήστου, Διευθυντής Τύπου και Επικοινωνίας της ΡΑΕ στο φόρουμ της Α Energy «ΗΜΕΡΑ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ». Για να προσθέσει, ότι στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης, ο ρόλος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας είναι κομβικός και σε αυτόν είναι έτοιμη να ανταποκριθεί.

Στο πλαίσιο εξάλλου της γεμάτης με αποκαλυπτικά στοιχεία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ομιλίας του, ο κ. Παπαχρήστου αναφέρθηκε αναλυτικά:

Βασικά σημεία ομιλίας

• Στους σημερινούς, πλην όμως ήδη υπό αναθεώρηση στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ)
• Στα μέσα και επενδύσεις που εξασφαλίζουν ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού
• Στην πρωτοβουλία για ουδέτερες κλιματικά ελληνικές πόλεις
• Στην απλοποίηση της αδειοδότησης και τον ψηφιακό συμψηφισμό που έχει γίνει
• Στον μεγάλο πληθωρισμό σε επίπεδο αιτήσεων για ΑΠΕ, κάτι που δυσαρεστεί τις τοπικές κοινωνίες, παρότι μικρό ποσοστό των έργων αυτών θα υλοποιηθεί
• Στα οικονομικά οφέλη από τις ΑΠΕ
• Στα αποτελέσματα από τρεις πρώτους διαγωνισμούς για έργα ΑΠΕ της ΡΑΕ
• Στα χαρακτηριστικά του νέου τύπου διαγωνισμού στις 5 Σεπτεμβρίου
• Στην συνολικότερη υλοποίηση των διαγωνισμών της ΡΑΕ το επόμενο διάστημα για 4 GW
• Στις άδειες για έργα αποθήκευσης ενέργειας που πρέπει μέσα στο επόμενο τρίμηνο να επανυποβληθούν

Τα βασικά σημεία της ομιλίας του κ. Παπαχρήστου, έχουν ως εξής:

ΕΣΕΚ: Υπό αναθεώρηση σε ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο τοπίο…

Το ΕΣΕΚ το οποίο είναι εγκεκριμένο σήμερα προβλέπει από ένα capacity περίπου 9 GW να φτάσει στα 19GW Πρέπει δηλαδή κάθε χρόνο τουλάχιστον 1GW έργα να συνδέονται. Αυτός είναι ο στόχος που προκύπτει σήμερα. Όλη αυτή η συζήτηση βρίσκεται προς αναθεώρηση για να θέσουμε πιο φιλόδοξους στόχους και να πετύχουμε την κλιματική ουδετερότητα όσο το δυνατόν νωρίτερα.

Η Ελλάδα έχει πετύχει τους στόχους που τέθηκαν το 2010 για το 2020 νωρίτερα από το 2019. Η Ευρώπη και η Ελλάδα σε αυτήν την ενεργειακή κρίση η οποία χαρακτηρίζεται από τις μεγαλύτερες των τελευταίων 50 ετών απαντούν με ένα πιο φιλόδοξο στόχο για το μέλλον όταν δεν μπορεί να υλοποιηθεί ο ήδη υπάρχον φιλόδοξος στόχος του παρόντος. Αυτό είναι το πλαίσιο των πολιτικών των οποίων εφαρμόζουν οι ρυθμιστικές αρχές της Ευρώπης που έχουν υιοθετήσει προτάσεις του Έλληνα ρυθμιστή.

FIT for 55 και RepowerEU

Σε αυτό το πλαίσιο έχουμε και το FIT for 55 (Το σχέδιο της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση και το Repower EU). Υπάρχουν συγκεκριμένες δράσεις φορολόγησης όπως είναι το emission trading system και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως είναι το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης με δράσεις για περιοχές, πολίτες και επιχειρήσεις. Από τον Φεβρουάριο του 2022 έχουμε και το νέο πλαίσιο κατευθυντήριων γραμμών για το περιβάλλον την ενέργεια και το κλίμα.

Πρέπει σε επίπεδο χώρας να μπούνε κύριες προτεραιότητες της εθνικής ενεργειακής πολιτικής οι οποίες να εξασφαλίζουν οικονομική ανάπτυξη με μείωση του ενεργειακού κόστους, να έχουμε υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία αλλά και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Σε επίπεδο και Ευρώπης και Ελλάδας η εξοικονόμηση ενέργειας και η ενεργειακή απόδοση αρχίζει να γίνεται πρώτη προτεραιότητα.

Yποδομές Ενεργειακής Ασφάλειας

Σε επίπεδο συζήτησης για το ΕΣΕΚ εκτός από την εξοικονόμηση και την ενεργειακή απόδοση είναι και η ενίσχυση ΑΠΕ και αποθήκευσης και η δημιουργία νέων ενεργειακών υποδομών που θα εξασφαλίζουν ασφάλεια εφοδιασμού της Ελλάδας προώθηση εκσυγχρονισμού και άλλων τομέων (λιμάνια, μεταφορές) η προώθηση της αυτονομίας και να αποσαφηνιστεί σε εθνικό επίπεδο ο ρόλος του φυσικού αερίου ως μεταβατικό καύσιμο το οποίο υπάρχει για την ενεργειακή μετάβαση.

Πρωτοβουλία για Κλιματικά Ουδέτερες Πόλεις

Δίνουμε επίσης μεγάλη έμφαση για να υπάρξουν τομές σε επίπεδο πόλεων. Η Ελλάδα έχει
6 πόλεις που βρέθηκαν στις 100 ουδέτερες κλιματικά πόλεις μέχρι το 2030 που θα επενδυθούν ευρωπαϊκά κεφάλαια για να επιτευχθεί ο στόχος. Η ΡΑΕ έχει αναλάβει την πρωτοβουλία για να το αναπτύξει αυτό το θέμα. Τα οφέλη θα είναι πολλαπλά για τις τοπικές κοινωνίες.

Πλήθος αιτήσεων σε αναμονή για όρους σύνδεσης…

Η ΡΑΕ κινείται ταχύτατα με την απλοποίηση της αδειοδότησης και τον ψηφιακό συμψηφισμό που έχει γίνει. Πρέπει όμως να τονίσουμε ότι έχουμε έναν μεγάλο πληθωρισμό σε επίπεδο αιτήσεων το οποίο με νομοθετική πρωτοβουλία αντιμετωπίστηκε με την υποχρέωση να φέρουν οι
κάτοχοι των βεβαιώσεων παραγωγού μια εγγυητική επιστολή και αυτό το
πρόβλημα διογκώνεται με το πλήθος των αιτήσεων το οποίο έχουμε σε αναμονή για
όρους σύνδεσης.

Το ζήτημα του χωροταξικού σχεδιασμού

Ένα ακόμα μεγάλο θέμα είναι το ζήτημα του χωροταξικού σχεδιασμού. Η ΡΑΕ είναι έτοιμη στο δικό της γεωγραφικό πληροφοριακό σύστημα να ενσωματώσει τα τελικά σχέδια που θα πάνε για την χωροθέτηση των ΑΠΕ και να τα λάβει υπόψιν στην δική της αδειοδότηση.

Τα αδειοδοτημένα έργα 95GW και τι «χωρά» στο σύστημα

Το πληροφοριακό σύστημα που ανέπτυξε η ΡΑΕ και έχει πλήρη διαλειτουργικότητα με τα άλλα συστήματα απλοποιήθηκε όλη αυτή η διαδικασία. Υπάρχουν σήμερα έργα αδειοδοτημένα 95GW. Όταν κάποιος βλέπει τον χάρτη της επικράτειας φαίνεται πως παντού έχουν βάλει έργα ΑΠΕ αυτό είναι κάτι το οποίο δυσαρεστεί τις τοπικές κοινωνίες, η αλήθεια είναι ότι μικρό ποσοστό των έργων αυτών θα υλοποιηθεί.

Τα 2 τελευταία χρόνια έχουν μπει περίπου 1,2 GW Φ/Β 1 GW αιολικά και μόλις 10 MW μικρά Υ/Δ. Η παραγωγή των ΑΠΕ ανέρχεται σε 35,9 % (μεσοσταθμική τιμή) το χρόνο που σημαίνει ότι σαν χώρα είμαστε σε καλό επίπεδο στην πορεία της απεξάρτησης. Έχουμε 95 GW βεβαιώσεις παραγωγού, το ενδιαφέρον με ωριμότητα έργων που περιμένουν στην ουρά είναι γύρω στο 43 στο διαχειριστή, περίπου 9 GW λειτουργούν και άλλα 10 GW έχουν οριστικούς όρους σύνδεσης. Το δίκτυο χωράει βάση του ΕΣΕΚ 18,9 GW και είναι σε διαδικασία σχεδιασμού από την πλευρά του ΑΔΜΗΕ να φτάσουμε τα 28 GW. Για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην μείωση του ενεργειακού κόστους ένα από τα πλάνα είναι η υλοποίηση των διαγωνισμών το επόμενο διάστημα για 4 GW.

Οικονομικά Οφέλη των ΑΠΕ για τις τοπικές κοινωνίες

Ας δούμε λίγο τα οφέλη που προσφέρουν οι ΑΠΕ στις τοπικές κοινωνίες. Aν συγκρίνει κανείς τις μεσοσταθμικές τιμές των διαγωνισμών (βλέπε σχετικό διάγραμμα) με το μέσο κόστος της αγοράς με βάση το οποίο αγοράζουν οι προμηθευτές (πάνω από 250 ευρώ την μεγαβατώρα) τα τελευταία 4 χρόνια, θα διαπιστώσει αμέσως πώς αποτυπώνεται η κρίση.

Όλες οι ΑΠΕ μειώνουν το κόστος και δεν χρειάζονται μονάδες με μεγάλο κόστος. Η Ελλάδα, έχει έναν εξαιρετικό μηχανισμό στήριξης των ΑΠΕ από το 2016, εγκεκριμένο από την ΕΕ που λειτουργεί σε διπλή κατεύθυνση: Δηλαδή, αν οι ΑΠΕ παίρνουν παραπάνω χρήματα από την τιμή αναφοράς που αποζημιώνονται στο 55 για τα αιολικά και στο 37 για τα Φ/Β, τα χρήματα αυτά τα επιστρέφουν πίσω στον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ.

Επιστροφή χρημάτων στους καταναλωτές

Με την νομοθεσία που υπάρχει, τα χρήματα αυτά πάνε στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και επιστρέφουν στους καταναλωτές. Υπάρχει και ένα τρίτο οικονομικό όφελος που αφορά απευθείας
τις τοπικές κοινωνίες: Το 1% από τον προϋπολογισμό των έργων, που μειώνει τους λογαριασμούς στις περιοχές που εγκαθίστανται τα έργα ΑΠΕ, το 1,7% που πάει στους δήμους για έργα υποδομής και το 0,3 που καταλήγει στο Πράσινο Ταμείο.

Συμβολή ΑΠΕ στην κλιματική ουδετερότητα

Πηγαίνοντας στην κλιματική ουδετερότητα, θέλω να δείξω τι είχε γίνει στην Ελλάδα

το 2020 και το 2021. Μέσα στο 2020 είχαμε μια ώρα κατά την οποία  η ωριαία διείσδυση των ΑΠΕ έφτασε το 68% και το 2021 υπήρξε παραγωγή της τάξης του 92% μόνο από ΑΠΕ, ενώ πάνω από 841 ώρες, δηλαδή το 50% προήλθε  από ΑΠΕ ( βλέπε σχετικό διάγραμμα). Επομένως ο δρόμος για την κλιματική ουδετερότητα είναι εφικτός στην Ελλάδα σε συνδυασμό πάντα με την αποθήκευση.

Οι πρώτοι…

Η χώρα έκανε ένα πλάνο το 2016 για 2.6 GW το οποίο το υπερκαλύψαμε πλήρως. Τρέξαμε 3 τύπους διαγωνισμών, ο πρώτος ήταν για ανα τεχνολογία και 2 κοινοί διαγωνισμοί για μεγάλα και μικρά έργα. Η μείωση των τιμών είναι ορατή, ξεκίνησαν τα αιολικά από τα 90 το 2018 και έχει πέσει στο 55-67 αυτό το όφελος είναι για τους καταναλωτές και αντίστοιχα στα Φ/Β μια μείωση στο 37.

Η ΡΑΕ πήρε το χρυσό βραβείο σε σχετικό ευρωπαϊκό διαγωνισμό και σχετική διαδικασία αναγνωρίστηκε ως βέλτιστη πρακτική σε όλη την Ευρώπη.

…και οι σημερινοί διαγωνισμοί

Στο ίδιο μήκος κύματος συνεχίζουν οι διαγωνισμοί τώρα που έχουμε έναν νέο τύπου διαγωνισμό. Είναι κοινός με ποσόστωση δηλαδή τουλάχιστον το 30% θα είναι για κάθε μια από τις 2 τεχνολογίες το οποίο είναι επωφελές γιατί το έχει ανάγκη η χώρα. Το χαρακτηριστικό του διαγωνισμού είναι ότι θα ξεκινούν από διαφορετική τιμή τα αιολικά από το 63 και τα Φ/Β από τα 54 και υπάρχει και ένα όριο ισχύος για κάθε συμμετέχοντα 35%. Παραμένει το μοντέλο του να υπάρχει ένα ελάχιστο επίπεδο ανταγωνισμού 80% στην κάθε κατηγορία για να πέσουν οι τιμές. Η δομή των εγγυητικών επιστολών παραμένει ίδια  όπως επίσης και το χρονοδιάγραμμα. Τα βήματα είναι 13 και κρατάμε 2 ημερομηνίες, καταληκτική ημερομηνία υποβολής 8 Αυγούστου και ηλεκτρονική δημοπρασία στις 5 Σεπτεμβρίου.

Η αγορά περιμένει με αγωνία τα αποτελέσματα τα οποία θα σηματοδοτήσουν και το νέο δρόμο για την σύναψη ιδιωτικών PPA με βάση αυτό το οποίο θα είναι οδηγός και θα αποτυπώσει τα τρέχοντα ζητήματα της ενεργειακής κρίσης και της αύξησης του κόστους του εξοπλισμού.

Αποθήκευση Ενέργειας: Δεν ακυρώνεται καμία άδεια

Για τις μονάδες αποθήκευσης σήμερα ήδη έχουν χορηγηθεί 24GW έργα αποθήκης. Από αυτά, 18 GW είναι καθαρή αποθήκευση και τα 1.6 GW με κατανεμόμενο υβριδικό. Δηλαδή υπάρχει μονάδα ΑΠΕ με αποθήκη και έργα αντλησιοταμίευσης. Για αυτά τα έργα μετά τον πρόσφατο νόμο υπάρχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Βγήκε η ανακοίνωση της ΡΑΕ χθες για να υποδείξει αυτές τις υποχρεώσεις.

Να διευκρινίσω ότι δεν ακυρώνεται καμία άδεια. Εντός 3 μηνών θα πρέπει τα έργα αυτά να φέρουν κάποια στοιχεία ανάλογα με την κατηγορία που ανήκουν. Για την κατηγορία 1 θα πρέπει να προσκομιστεί μια αναλυτική τεχνική περιγραφή με όλα αυτά τα στοιχεία (βλέπε σχετικό διάγραμμα).

Οι εκκρεμείς αιτήσεις του δεύτερου κύκλου θα πρέπει να ακολουθήσουν τα προβλεπόμενα του νόμου για την χορήγηση (βλέπε σχετικό πίνακα) που είναι για έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης μαζί και θα πρέπει αυτά τα έργα να διαλέξουν έναν από τους δύο δρόμους. Πάνω σε αυτό το πλαίσιο υπάρχει η μεγάλη συζήτηση για το πλαίσιο προτεραιότητας στην χορήγηση οριστικών προσφορών σύνδεσης. Η ΡΑΕ με ότι πόρους διαθέτει είναι έτοιμη να φέρει εις πέρας το έργο που της έχει ανατεθεί από την πολιτεία.

Για να παρακολουθήσετε το βίντεο της ομιλίας του κ. Δ. Παπαχρήστου πατήστε εδώ.