Τι προβλέπει ο νέος νόμος 5037/2023 και ο προβληματισμός για την αυτοκατανάλωση με πώληση της πλεονάζουσας ενέργειας net-billing

Τα «εύκολα» και τα «δύσκολα» για τις Ενεργειακές Κοινότητες των Δήμων, ξεκινούν με τον νόμο 5037/2023 (ΦΕΚ 78Α , 28.3.2023), ο οποίος ενσωματώνει δύο Κοινοτικές Οδηγίες για τις ΑΠΕ και τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Ο νόμος, καταργώντας σταδιακά τις παλιές Ενεργειακές Κοινότητες του ν.4513/2018 και θεσπίζοντας δύο νέες μορφές, τις Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας (Κ.Α.Ε) και τις Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών (Ε.Κ.Π), αλλάζει εντελώς το τοπίο στην αυτοκατανάλωση ενέργειας.

Επιπλέον, εκτός από τον ενεργειακό συμψηφισμό (net-metering) που είχαμε έως τώρα, θεσπίζει πλέον και την αυτοκατανάλωση με πώληση της πλεονάζουσας ενέργειας (net-billing) σημείο που προβληματίζει ιδιαίτερα τους Δήμους.

Στο άρθρο που ακολουθεί, ο ειδικός σύμβουλος του ΣΕΦ, Στέλιος Ψωμάς, εξηγεί επακριβώς τις αλλαγές του νέου νόμου και τι θα ισχύσει στην περίπτωση των δημοτικών Ενεργειακών Κοινοτήτων, που είναι ένα αίτημα της εποχής.

Το τέλος των παλιών Ενεργειακών Κοινοτήτων

Καταρχάς, όπως επισημαίνει, ήδη από τις 1/4/2023 δεν μπορούν να συσταθούν νέες Ενεργειακές Κοινότητες με τον παλιό νόμο 4513/2018. Από τις 1/11/2023 δεν επιτρέπεται η υποβολή νέων αιτήσεων στον αρμόδιο Διαχειριστή για σταθμούς με εικονικό net-metering από Ενεργειακές Κοινότητες του ν.4513/2018. Τέτοιες αιτήσεις θα μπορούν εφεξής να υποβάλλουν μόνο οι νέας μορφής Κοινότητες (Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας και Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών).

Ελάχιστος αριθμός μελών Κοινοτήτων

Ο ελάχιστος αριθμός μελών Κοινοτήτων για τους ΟΤΑ, καθορίζεται ως εξής:

• Τριάντα (30)
• Είκοσι (20) αν η Κοινότητα έχει έδρα σε δήμο νησιωτικής περιοχής με πληθυσμό μικρότερο των 3.100 κατοίκων
• Δεκαπέντε (15) σε περίπτωση που συμμετέχουν τουλάχιστον 15 Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις
• Τρία (3) αν συμμετέχει τουλάχιστον ένας ΟΤΑ και τα άλλα δύο μέλη είναι είτε άλλοι ΟΤΑ είτε επιχειρήσεις που ανήκουν κατά 100% σε ΟΤΑ

Ιδιαίτερα κίνητρα

Σε ποιες περιπτώσεις παρέχονται ειδικά κίνητρα:

Οι αιτήσεις που υποβάλλονται από Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας (Κ.Α.Ε.) ή Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών (Ε.Κ.Π) για:

α) Χορήγηση Βεβαίωσης Παραγωγού για σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.), εφόσον παρουσιάζουν εδαφική επικάλυψη με αιτήσεις τρίτων που έχουν υποβληθεί εντός του ίδιου κύκλου υποβολής αιτήσεων.

β) Απόφαση περιβαλλοντικής αδειοδότησης.

γ) Έκδοση Αδειών Εγκατάστασης και Λειτουργίας. εξετάζονται κατά προτεραιότητα. Η εξέταση για τη χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης καθορίζεται με βάση την απόφαση του άρθρου 89 του ν. 4951/2022 (Α’ 129).

Εξαίρεση από την υποχρέωση υποβολής Εγγυητικής Επιστολής

Οι Κ.Α.Ε. και Ε.Κ.Π. εξαιρούνται από την υποχρέωση υποβολής Εγγυητικής Επιστολής Βεβαίωσης Παραγωγού και Εγγυητικής Επιστολής προς Διαχειριστές Δικτύου και Συστήματος, καθώς και από την καταβολή τέλους υποβολής αίτησης για Βεβαίωση Παραγωγού στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης στους αρμόδιους Διαχειριστές. Επιπλέον, για τις Κ.Α.Ε., το Τέλος Δέσμευσης Φυσικού Χώρου Εγκατάστασης, καθώς και το Τέλος Παράτασης Εγκατάστασης και Δέσμευσης Ηλεκτρικού Χώρου μειώνονται κατά πενήντα τοις εκατό (50%).

Ευελιξία στην επιλογή τόπου εγκατάστασης

Ειδικά για τις Ενεργειακές Κοινότητες, οι σταθμοί παραγωγής, μπορούν να εγκαθίστανται σε οποιαδήποτε περιφέρεια, ανεξαρτήτως πού βρίσκονται οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης και η έδρα της Κοινότητας και επιπλέον οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης δεν υποχρεούνται να βρίσκονται όλες στην ίδια περιφέρεια, υπό την επιφύλαξη σχετικών ρυθμίσεων ως προς την εγγύτητα των μελών της Κοινότητας.

Ειδικά για περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου, όπου το πενήντα τοις εκατό (50%) συν ένα των μελών έχουν εγγύτητα στην Περιφέρεια Αττικής, ο σταθμός παραγωγής μπορεί να εγκαθίσταται και σε όμορη περιφέρεια αυτής.

Εγγύτητα στο έργο Α.Π.Ε. ή την περιοχή δραστηριοποίησης της Κοινότητας Ανανεώσιμης Ενέργειας ή εγγύτητα:

α) για τα φυσικά πρόσωπα θεωρείται, είτε η μόνιμη κατοικία είτε η πλήρης ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο, το οποίο βρίσκεται σε περιφέρεια που δραστηριοποιείται η Κ.Α.Ε. ή αναπτύσσεται το έργο Α.Π.Ε.,
β) για τα νομικά πρόσωπα, θεωρείται η καταστατική έδρα, η οποία βρίσκεται σε περιφέρεια που δραστηριοποιείται η Κ.Α.Ε. ή αναπτύσσεται το έργο Α.Π.Ε..

Εικονικός συμψηφισμός από ΟΤΑ

Επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ από Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού για κάλυψη ενεργειακών αναγκών κοινωφελών επιχειρήσεων και δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) του άρθρου 107 του ν. 3852/2010 (A’ 87), δημοτικών παιδικών, βρεφικών και βρεφονηπιακών σταθμών, σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κέντρων υγείας και νοσοκομείων, δημοτικών και δημοσίων αθλητικών κέντρων, εγκαταστάσεων και δικτύων οδοφωτισμού, εγκαταστάσεων ύδρευσης και αποχέτευσης, καθώς και κάθε άλλου κτιρίου, υποδομής ή εγκατάστασης που, είτε ανήκει, είτε εξυπηρετεί ανάγκες του Ο.Τ.Α. με εφαρμογή ενεργειακού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού.

ΑΠΕ και ευάλωτοι καταναλωτές

Επίσης, επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ από Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού για την υποστήριξη ευάλωτων καταναλωτών και την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας πολιτών του οικείου δήμου ή της οικείας περιφέρειας που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Για τους σταθμούς ΑΠΕ του ιδίου άρθρου, επιτρέπεται η εγκατάστασή τους με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, με μέγιστη ισχύ παραγωγής των σταθμών ΑΠΕ ίση με το εκατό τοις εκατό (100%) του αθροίσματος της συμφωνημένης ισχύος των προς συμψηφισμό παροχών κατανάλωσης.

Απελευθέρωση ηλεκτρικού χώρου 20%

Ένα επιπλέον θετικό σημείο στο πλαίσιο των δημοτικών Ενεργειακών Κοινοτήτων είναι, ότι το ΥΠΕΝ, προσανατολίζεται, στην διάθεση προς αυτές, μεγάλου μέρους του ηλεκτρικού χώρου που θα απελευθερωθεί από το «ξεσκαρτάρισμα» των αδειών για έργα ΑΠΕ, που δεν έχουν υποβάλει αίτηση για σύμβαση σύνδεσης. Επιπλέον θα τρέξει χρηματοδοτικό πρόγραμμα με κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης.

Σημεία προβληματισμού

Όπως πάντως επισημαίνουν από την δική τους πλευρά οι Δήμοι, ο νόμος 5037/2023 θέτει από την 1η Ιουλίου 2023, ανώτατα όρια στον ενεργειακό και εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό από τους ΟΤΑ και ενεργειακές κοινότητας στα 100 KW σε αντίθεση με τα 3 MW που ισχύει σήμερα.

Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις εξαγγελίες της Κυβέρνησης περί προώθησης της σύστασης ενεργειακών κοινοτήτων από ΟΤΑ ή τη συμμετοχή τους σε αυτές. Ουσιαστικά ο Ν. 5037/2023 θέτει σημαντικά εμπόδια και δρα αποτρεπτικά στη σύσταση ενεργειακών κοινοτήτων από ΟΤΑ Α΄ και Β΄ Βαθμού καθώς ο ενεργειακός συμψηφισμός στο net-metering έχει να κάνει με τη συνολικά παραγόμενη ενέργεια από φωτοβολταϊκά, ενώ στο net-billing μέρος της ενέργειας που παράγεται ιδιοκαταναλώνεται σε πραγματικό χρόνο και η πλεονάζουσα ενέργεια περνάει στο δίκτυο και αποζημιώνεται σύμφωνα με τη νομοθεσία.

Διαβάστε επίσης: 20% του ηλεκτρικού χώρου θα απελευθερωθεί από το «ξεσκαρτάρισμα» των αδειών για ΑΠΕ