Στην προοπτική ενεργειακής αυτονομίας και το υψηλό κόστος ηλεκτροπαραγωγής του ακριτικού Καστελόριζου, αναφέρεται στη συνοπτική συνέντευξη που ακολουθεί ο κ. Γιάννης Χατζηβασιλειάδης, Μηχανολόγος – Ηλεκτρολόγος, εκ των «πρυτάνεων» στον χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας- ΑΠΕ και πρόεδρος μέχρι πρότινος επί πολλά χρόνια του ΙΕΝΕ- (Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης). Συγγραφέας επίσης ενός εξαιρετικού βιβλίου για τις ΑΠΕ και συντονιστής των πάνελς για την πράσινη ενέργεια στα forums της Πρωτοβουλίας Α-Energy, ο κ. Χατζηβασιλειάδης μας εξηγεί γιατί η αποθήκευση ενέργειας είναι «Must», ποιες πρέπει να είναι οι άμεσες προτεραιότητες για να αναπτυχθεί η αγορά της αποθήκευσης, αλλά και τι πρέπει να γίνει στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, με ειδική αναφορά στην προοπτική ενεργειακής αυτονομίας του ακριτικού Καστελόριζου.

-Ποιες είναι οι βασικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της αγοράς αποθήκευσης ενέργειας;

«Να υπάρχει πρώτον διαθέσιμη καθαρή ενέργεια, όπως η λόγου χάριν ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές και δεύτερον η διαθέσιμη αυτή ενέργεια να είναι φθηνή θα έλεγα έως και μηδενικού κόστους (πλεονάζουσα)»

-Δύσκολες ή εφικτές αυτές οι προϋποθέσεις;

« Όχι ιδιαίτερα δύσκολες, αφού τις συνθήκες αυτές τις τηρούν σήμερα οι ΑΠΕ, οι οποίες σε συνεργασία με τις μονάδες αποθήκευσης ενέργειας ανταγωνίζονται τις μονάδες Φυσικού Αερίου στο θέμα του κόστους. Αυτό άλλωστε γίνεται ήδη σήμερα στις ΗΠΑ: Οι επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές σε συνεργασία με αποθήκευση κυριολεκτικά ανθίζουν».

-Γιατί όμως όλοι οι ειδικοί υποστηρίζετε, ότι η αποθήκευση ενέργειας είναι must;

«Πρώτον, γιατί αποτελεί βασική και απαραίτητη προϋπόθεση για την ευρείας έκτασης αξιοποίηση των ΑΠΕ και, ιδιαίτερα, της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας με την διαλείπουσα παραγωγή τους και ενσωμάτωσή τους στη λειτουργία και διαχείριση του ηλεκτρικού δικτύου. Δεύτερον, γιατί η διαθεσιμότητα και ο αξιόπιστος τρόπος αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να συνδράμει στην χρήση ηλεκτρικών οχημάτων (Η/Ο), με εμφανή θετικά αποτελέσματα στο αστικό περιβάλλον. Τρίτον, γιατί δύναται να ικανοποιήσει και να προστατεύσει τους καταναλωτές σε περιπτώσεις black-out, καθώς και να αντιμετωπίσει τη ζήτηση στις ώρες αιχμής, όπου το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας είναι πιο υψηλό.

Τέταρτον, γιατί εξισορροπεί την ηλεκτρική παραγωγή και ζήτηση προσφέροντας πολύτιμες επικουρικές υπηρεσίες στο δίκτυο και εξασφαλίζοντας τη βέλτιστη λειτουργία των συμβατικών μονάδων παραγωγής. Πέμπτον, γιατί αποθηκεύει την περίσσεια ενέργειας στα χρονικά διαστήματα με μικρότερη κατανάλωση, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες των ωρών αιχμής και αυτό έχει μεγάλη σημασία για τις ΑΠΕ με τη διαλείπουσα παραγωγή τους. Έκτον, γιατί μειώνει το οριακό κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και των φορτίων αιχμής. Έβδομον, γιατί βελτιώνει την ποιότητα παροχής ηλεκτρικού ρεύματος με ελαχιστοποίηση των διακυμάνσεων τάσης και συχνότητας, προσφέροντας πολύτιμες επικουρικές υπηρεσίες στο ηλεκτρικό σύστημα».

-Για την Ελλάδα ποια θα πρέπει να είναι η μεγάλη προτεραιότητα κατά τη δική σας εκτίμηση;

«Ασφαλώς τα μη διασυνδεδεμένα νησιά στα οποία θα πρέπει να εγκατασταθούν μονάδες ΑΠΕ μαζί με αποθήκευση και με κατάλληλα συστήματα διαχείρισης και λειτουργίας προκειμένου να υποκαταστήσουν τις μονάδες πετρελαίου κατά 60-70% τουλάχιστον».

-Πολύ φιλόδοξο ακούγεται…

«Και όμως εντελώς απαραίτητο, αν σκεφτείτε ότι στο τέλος του 2018 όλα τα μη διασυνδεδεμένα νησιά (ΜΔΝ) εξαρτώνταν συντριπτικά, κατά περισσότερο από 80%, για την ηλεκτροπαραγωγή τους από αυτόνομους σταθμούς με πετρελαϊκές θερμικές μονάδες, με σημαντικό κόστος λειτουργίας και συντήρησης για την ΔΕΗ. Μόλις το 21,36% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος στα ΜΔΝ είναι ΑΠΕ (436,67 MW), ενώ 10 μικρά νησιωτικά συστήματα τα οποία δεν διαθέτουν ηλεκτροπαραγωγή ΑΠΕ και επομένως είναι πλήρως εξαρτώμενα από το πετρέλαιο, με υψηλό κόστος ηλεκτροπαραγωγής που ανήλθε σε 239 έως 443 €/MWh για το 2018, δεν πρόκειται να διασυνδεθούν με το ηπειρωτικό σύστημα.

Η προοπτική αποδέσμευσης της ηλεκτροπαραγωγής από το πετρέλαιο και επομένως και των υψηλών ΥΚΩ, που στα εν λόγω μικρά συστήματα ανήλθε συνολικά σε 6,92 εκατ. € για το 2018, περνάει από την υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ στα νησιωτικά συστήματα. Η υψηλή όμως διείσδυση ΑΠΕ με την σειρά της στα νησιωτικά συστήματα, επιτάσσει την εφαρμογή των τεχνικών και των συστημάτων ελέγχου των μικροδικτύων με κατάλληλη τοπολογία τα οποία θα εξασφαλίζουν την σύνδεση των διαθέσιμων πηγών ενέργειας, με κεντρικό ρόλο να αναλαμβάνουν συστήματα αποθήκευσης για την αντιμετώπιση της διαλείπουσας παραγωγής των ΑΠΕ, με υψηλή αξιοπιστία και χαμηλό κόστος παραγωγής».

-Με ποιες τεχνολογίες θα γίνει δυνατή η αποθήκευση και διαχείριση ζήτησης ενέργειας στο νησιωτικό χώρο;

«Με αντλησιοταμίευση, όπου αυτό είναι δυνατό στο ηπειρωτικό σύστημα, αλλά και με τα συστήματα μπαταριών λιθίου, τα οποία σε διατάξεις ικανής ισχύος και αποθήκευσης μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες επικουρικές υπηρεσίες στο δίκτυο και να αυξήσουν την διείσδυση των ΑΠΕ. Ας σημειωθεί ότι αυτά έχουν συνεχώς μειούμενο κόστος τα τελευταία χρόνια».

Εχετε παλιότερα συνεισφέρει με την ιδιότητα του προέδρου του ΙΕΝΕ (Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης)σε ειδική μελέτη για την ενεργειακή αυτονομία του ακριτικού Καστελόριζου. Ποιο το βασικό συμπέρασμα; Είναι αντιμετωπίσιμο το πρόβλημα του υψηλού κόστους ηλεκτροπαραγωγής στο Καστελόριζο;

«Το πρόβλημα του υψηλού κόστους ηλεκτροπαραγωγής και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο Καστελόριζο είναι αντιμετωπίσιμο με μια επένδυση, της τάξης των 5,5 εκ ευρώ που όμως έχει πολύ χαμηλές δαπάνες λειτουργίας, σταθερό κόστος παραγωγής για μια μακρά χρονική περίοδο (το 1/3 του σημερινού) και ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, καλύπτοντας πάνω από το 93% της ζήτησης σε ετήσια βάση. Η προτεινόμενη ισχύς φωτοβολταϊκών και αιολικών μονάδων αξιοποιώντας και τη νήσο Στρογγύλη (το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδος) μαζί με δύο συστήματα αποθήκευσης και την εφαρμογή των ιδεών και τεχνικών των microgrids καλύπτουν σχεδόν όλη τη ζήτηση στη διάρκεια του χρόνου και με υψηλή. Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι αφού αυτά τα συστήματα των ΑΠΕ με μπαταρίες και καινοτόμα συστήματα διαχείρισης επιτυγχάνουν ενεργειακή αυτάρκεια στο νησί με χαμηλό και σταθερό κόστος χωρίς εκπομπές γιατί δεν εφαρμόζονται στα νησιά».

Στο κλείσιμο της συνοπτικής αυτής αναφοράς σε θέματα αποθήκευσης/ενεργειακής αυτονομίας να προσθέσουμε ότι ο κ. Χατζηβασιλειάδης είναι συγγραφέας ενός πρωτότυπου βιβλίου που αφηγείται με απλό τρόπο και με απόλυτη ακρίβεια την ιστορία των ΑΠΕ στην Ελλάδα (50 χρόνια ΑΠΕ- εκδόσεις Αίολος).

Διαβάστε περισσότερα για το βιβλίο, που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο και ειδικά σε μία περίοδο προβληματισμού σχετικά με το πώς θα ενημερωθεί το ευρύτερο κοινό για τις ΑΠΕ