Η ενεργειακή απόδοση και εξοικονόμηση πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας χάραξης ενεργειακής πολιτικής.
Του Θάνου Νιφόρου*
Η μετάβαση σε ένα βιώσιμο κτιριακό αποθεματικό, δηλαδή η σταδιακή και συντονισμένη αναβάθμιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος σε υψηλή ενεργειακή απόδοση, λαμβάνοντας υπόψη τους επιμέρους στόχους και δεσμεύσεις της χώρας, καθώς και τις επικρατούσες οικονομικές συνθήκες, αποτελεί πλαίσιο αναφοράς για το δημόσιο για να κινητοποιηθούν ιδιωτικές επενδύσεις καθώς και συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Ωστόσο, δεν είναι μόνο οι τεχνικοοικονομικές παράμετροι και οι μεταβλητές άμεσης οικονομικής αξίας, όπως το κόστος εξοικονόμησης ενέργειας, η απόσβεση του κεφαλαίου, το μεσοπρόθεσμο κέρδος από την προτεινόμενη συναλλαγή, αλλά και τα έμμεσα και μακροπρόθεσμα οφέλη της εξοικονόμηση ενέργειας, εξίσου, ίσως το πιο σημαντικό, πολλαπλασιαστικό χαρακτήρα με τα πρόσθετα οφέλη αυτής της μετάβασης για τον καθορισμό της κοινωνικής απόδοσης της επένδυσης όπως:
Περιβαλλοντικά Οφέλη
Ο κτιριακός τομέας καταναλώνει το 40% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας με αντίστοιχα σημαντική συμβολή στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και ως εκ τούτου συμβάλλει σημαντικά στην κλιματική αλλαγή και στο σχηματισμό μικροκλίματος σε κάθε περιοχή.
Οφέλη για την υγεία
Οι ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις, όπως βελτιωμένη μόνωση, πιο αποτελεσματική θέρμανση και συστήματα, καλύτερος φωτισμός και αερισμός εσωτερικών χώρων, οδηγούν σε μειωμένα ποσοστά συναφών ασθενειών, καθώς και βελτιωμένη ποιότητα εσωτερικού χώρου που επηρεάζει τόσο την ευημερία όσο και την παραγωγικότητα της εργασίας των άτομο. Οι επενδύσεις και τα κίνητρα για ανακαίνιση μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της ενεργειακής φτώχειας με πολλαπλασιαστικές τιμές για τις επιπτώσεις στην υγεία που υπολογίζονται από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ) στο τετραπλάσιο του επιπέδου των επενδύσεων και των οφελών της εξοικονόμησης ενέργειας.
Αύξηση της απασχόλησης με θετικές επιπτώσεις στον επαναπατρισμό και τη διατήρηση του ανθρώπινου κεφαλαίου
Η αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας μέσω της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και των επενδύσεων που δημιουργεί εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει 1,5 φορές το κόστος της εξοικονόμησης ενέργειας ως πρόσθετο αποτέλεσμα. Οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση και τη ριζική ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος πρέπει να συνοδεύονται από νέα προγράμματα κατάρτισης για τη στήριξη της νέας αγοράς με στελέχη, τεχνίτες, χρηματοοικονομικούς και επενδυτικούς εμπειρογνώμονες σε κτίρια και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία έχει κατά συνέπεια, αφενός, τη δημιουργία νέες θέσεις εργασίας, αλλά και στην αύξηση του παραγωγικού συντελεστή του ανθρώπινου δυναμικού. Μιλώντας για την Ελλάδα, η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας κατά 8 δισ. ευρώ και στη δημιουργία και διατήρηση πάνω από 22.000 νέων θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης.
Ενεργειακή ασφάλεια
Η βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση του κτιριακού αποθέματος μέσω δράσεων ριζικής ή σταδιακής ανακαίνισης μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ζήτησης και των εισαγωγών ενεργειακών προϊόντων μακροπρόθεσμα. Η μειωμένη ζήτηση ενέργειας οδηγεί σε βελτιωμένη ασφάλεια εφοδιασμού εξαλείφοντας τους κινδύνους των ενεργειακών συστημάτων και παραγόντων, όπως το κόστος προμήθειας καυσίμου και η εδαφική και ποσοτική διαθεσιμότητά του. Εκτός από την ενεργειακή ασφάλεια, η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και κατά συνέπεια η μείωση της κατανάλωσης οδηγεί στην αποφυγή αιχμών και στην εξομάλυνση της κατανομής της ζήτησης κατανάλωσης και οι παραγωγοί ενέργειας δεν απαιτείται να κάνουν μεγάλες επενδύσεις για την κάλυψη χαμηλών ποσοστιαίων μονάδων φορτίων αιχμής. Οι τιμές της ενέργειας ακολουθούν τη ζήτηση, επομένως σε περίπτωση μειωμένης ζήτησης λόγω μειωμένης κατανάλωσης, οι αντίστοιχες τιμές μπορούν να ακολουθήσουν μια πιο κανονική πορεία στην αγορά προσφοράς, αποφεύγοντας τοπικά μέγιστα και αντίστοιχες επιπτώσεις (black outs).
Καθώς η παγκόσμια οικονομία πρόκειται να διπλασιαστεί σε μέγεθος τα επόμενα 20 χρόνια, δεν σημαίνει ότι θα χρειαστεί διπλάσια ενέργεια για να τροφοδοτήσει όλα τα επιπλέον αυτοκίνητα, σπίτια και εργοστάσια που θα φέρει μια τέτοια ανάπτυξη. Αξιοποιώντας τις διαθέσιμες ευκαιρίες για να γίνουμε πιο ενεργειακά αποδοτικοί, θα χρειαζόμασταν μόνο την ίδια ποσότητα ενέργειας που χρησιμοποιούμε σήμερα. Το αποτέλεσμα θα ήταν μια παγκόσμια οικονομία με μειωμένες εκπομπές, χαμηλότερη ρύπανση και ενισχυμένη ενεργειακή ασφάλεια – θα ζούσαμε πιο άνετες ζωές και θα λαμβάναμε χαμηλότερους λογαριασμούς ενέργειας. Η εξοικονόμηση ενέργειας και η κινητοποίηση επενδύσεων για την ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος εξοικονόμησης ενέργειας μπορούν να προσφέρουν πολλαπλασιαστικά οφέλη σε ατομικό, κλαδικό και εθνικό επίπεδο, τα οποία πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσο σε κρατικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο.
Ο κος Θάνος Νιφόρος είναι οικονομολόγος με 30ετή δραστηριότητα στο χρηματοπιστωτικό τομέα με σημαντική εμπειρία στη προσέλκυση Ξένων Άμεσων και Έμμεσων Επενδύσεων καθώς και στη χρηματοδότηση έργων και εξαγωγών με την αξιοποίηση επενδυτικών εργαλείων χαρτοφυλακίου, αναπτυξιακών οργανισμών και τραπεζικών ιδρυμάτων. Είναι ιδρυτής της συμβουλευτικής εταιρείας Acacia Investor Relations με αντικείμενο την άντληση πόρων για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων στο φαρμακευτικό, ενεργειακό και τεχνολογικό κλάδο και έχει διατελέσει στέλεχος επενδυτικής τραπεζικής στην ΕΤΕΒΑ καθώς και συνεργάτης της αμερικανικής αναπτυξιακής τράπεζας Overseas Private Investment Corporation με έδρα τη Ουάσιγκτον. Έχει διατελέσει συνεργάτης των Ηνωμένων Εθνών για την υποστήριξη των Αρχών για τις Υπεύθυνες Επενδύσεις και επενδυτικός σύμβουλος με αντικείμενο την προσέλκυση επενδύσεων, τη εισήγηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και τη προώθηση επενδυτικών θεμάτων μέσω της οικονομικής διπλωματίας. Είναι κάτοχος πτυχιακού τίτλου στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από το European University της Ελβετίας και μεταπτυχιακού τίτλου MBA στην χρηματοοικονομική διοίκηση από το Πανεπιστήμιο Hull της Αγγλία και είναι Πιστοποιημένος Σύμβουλος Επενδύσεων από την Τράπεζα της Ελλάδος.
