Ο Άι Βασίλης φέρνει νέα δώρα για τα φωτοβολταϊκά – συνιστάται σύνεση

Η απάντηση στο ερώτημα, γιατί θα είναι το 2023 η αδιαμφισβήτητη «χρονιά των Φωτοβολταϊκών» δεν είναι μονοσήμαντη, καθώς πλήθος στοιχείων συνηγορούν σε αυτήν την πρόβλεψη. Ο …Άι Βασίλης, φέρνει νέα δώρα για τα φωτοβολταϊκά, συνιστάται όμως προσοχή στη διαχείριση της ανόδου με έμπειρα στελέχη του κλάδου να υπενθυμίζουν ότι αυτή κρύβει πολλές «παγίδες».

Να απαντήσουμε πρώτα στα άμεσα ορατά και προφανή:

Μιλώντας με νούμερα, η συνδεδεμένη ισχύς των Φ/Β για το 2022 αναμένεται να υπερβεί το 60%, γεγονός που αυξάνει κατά 32-33% τη συνολική συνδεδεμένη ισχύ φωτοβολταϊκών στο δίκτυο. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα εκτιμήσεις του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών – ΣΕΦ, η νέα συνδεδεμένη ισχύς αυξήθηκε από 838 MWp το 2021 σε 1.340 MWp (Νοέμβριος 2022). Η συνολική συνδεδεμένη ισχύς ανήλθε το ίδο διάστημα σε 5.466 MWp σε σχέση με 4.126 MWp το 2021.

Όσο για τις επενδύσεις; Η σχετική άνοδος για το 2022 θα ξεπεράσει το 72% με τα ποσά να διαμορφώνονται από 601 εκατ. ευρώ το 2021 σε 1,034 δισ. ευρώ το 2022, όπως επιβεβαιώνει και από τη δική του πλευρά, ο ειδικός σύμβουλος του ΣΕΦ, Στέλιος Ψωμάς, ο οποίος παρουσίασε πρόσφατα σε εκδήλωση της Α Energy τις εντυπωσιακές προοπτικές και των επαγγελματικών φωτοβολταϊκών.

Ήδη μέσα στο 2022 οι επιδόσεις και στο net metering (συμψηφισμός ενέργειας που παράγει ο καταναλωτής – αυτοπαραγωγός με την καταναλισκόμενη ενέργεια) ήταν εντυπωσιακές: Εγκαταστάθηκε νέα ισχύς ίση με 100 MW, η οποία προστέθηκε στα 90 MW των προηγούμενων ετών. Για το 2023, εκτιμάται ότι θα προστεθούν άλλα 300 MW, ώστε στις αρχές του 2024, η ισχύς του net metering θα φτάσει το μισό GW.

Επτά χρόνια νωρίτερα ο στόχος του ΕΣΕΚ για τα Φωτοβολταϊκά

Επίσης, για το 2023, η εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών θα κυμανθεί μεταξύ 7,3 και 7,8 GW. Θα προσεγγίσει δηλαδή, επτά χρόνια νωρίτερα, τον στόχο που θέτει το ισχύον Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για το 2030. Για το τέλος της δεκαετίας, εκτιμάται ότι η εγκατεστημένη ηλιακή ισχύς θα κυμανθεί μεταξύ 13,6 και 16,3 GW. Η συμμετοχή εξάλλου των φωτοβολταϊκών στη συνολική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας, από τις αρχές του 2022 έως και σήμερα, φτάνει στο 14,2%.

Αντίστοιχη και η εικόνα «επικράτησης» των φωτοβολταϊκών στον πρόσφατο διαγωνισμό (Σεπτέμβριος 2022) της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας – ΡΑΕ: Από τα 538,4 μεγαβάτ, στα οποία ανήλθε η συνολική ισχύς των 21 μονάδων ΑΠΕ που επελέγησαν, το 31% (166,25 ΜW) ήταν αιολικά και τo 69,1% (372,16 ΜW) φωτοβολταϊκά.

Κατακόρυφη άνοδος με φόντο τις ευρωπαϊκές επιδόσεις ρεκόρ

Η μεσοσταθμική τιμή πώλησης της ενέργειας από τους 21 συνολικά σταθμούς διαμορφώθηκε στα 47,98 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τα φωτοβολταϊκά και στα 57,66 ευρώ για τα αιολικά. Πρόκειται για υψηλότερες τιμές σε σχέση με αυτές προηγούμενων δημοπρασιών (εξαιτίας της αύξησης του κόστους των υλικών κατασκευής), που όμως παραμένουν ανταγωνιστικές συγκρινόμενες με την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στο Χρηματιστήριο Ενέργειας.

Και βέβαια όλα τα παραπάνω συμβαίνουν το 2022 με φόντο την ενεργειακή κρίση και σε ένα αντίστοιχο ευρωπαϊκό περιβάλλον, όπου τα φωτοβολταϊκά έκαναν επίσης επιδόσεις ρεκόρ. Ενδεικτικά και μόνον αναφέρουμε ότι από τον Μάιο, μέχρι και τον Αύγουστο, η ΕΕ κατάφερε να παράγει 99,4 τεραβατώρες (TWh) ηλεκτρισμού από τα φωτοβολταϊκά συστήματα, αποφεύγοντας την εισαγωγή 20 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου έναντι δυνητικού τιμήματος 29 δισ. ευρώ (Πηγή: Ευρωπαϊκό Κέντρο Μελετών Εmber).

Έξι συν ένα δώρα για μικρούς – μεγάλους επενδυτές

Στα προαναφερθέντα αποκαλυπτικά στοιχεία πρέπει να προστεθούν και τα …νέα δώρα που φέρνει ο Άι Βασίλης για το 2023, μέσω κυρίως του Ταμείου Ανάκαμψης στους ενδιαφερόμενους επενδυτές, ανεξαρτήτως μεγέθους.

Αυτά είναι:

Πρώτον, η επιδότηση σε ποσοστό έως 60%, φωτοβολταϊκών μέχρι 10 κιλοβατ, στις στέγες 100.000 κατοικιών, 75.000 επιχειρήσεων και 75.000 αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Πρόκειται, για το πολυαναμενόμενο πρόγραμμα επιδότησης των φωτοβολταϊκών στέγης, για το οποίο ο σύλλογος Ιδιοκτητών Φωτοβολταϊκών Στέγης – ΠΑΣΥΦΩΣ, έκανε πρόσφατα μέσω της Α Εnergy μια σειρά από χρήσιμες προτάσεις, όπως η Επέκταση Εικονικού συμψηφισμού στην επικράτεια, φέρνοντας στο επίκεντρο τα φωτοβολταϊκά συστήματα, που απευθύνονται σε ένα ευρύτερο κοινό. Σημειώνεται ότι στο πρόγραμμα συνδυάζεται και η αποθήκευση με συσσωρευτές (μπαταρίες), για τα οποία το ποσοστό της επιδότησης θα είναι διπλάσιο, φθάνοντας στο 60%, έναντι του 30% επιδότησης που θα δοθεί για τα απλά φωτοβολταϊκά.

Αρχικός προϋπολογισμός (θεωρείται βέβαιο ότι θα αυξηθεί) είναι τα 200 εκατ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, το ΥΠΕΝ είναι αποφασισμένο, υπό την πίεση και του Repower EU, να δώσει έμφαση στα μικρά οικιακά και εμπορικά συστήματα, καθώς το μερίδιό τους στην αγορά Φ/Β είναι εξαιρετικά περιορισμένο: Τα συστήματα κάτω των 10 κιλοβάτ, μόλις που αγγίζουν σήμερα το 7% και μόνον για ενεργειακή δημοκρατία δεν μπορούμε να μιλάμε… Σε αντιδιαστολή, οι μεσαίες κατηγορίες (μέχρι 1000 κιλοβατ) φτάνουν το 36% και οι μεγάλες επενδύσεις μόλις το 22%.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το «RePower EU», από το 2026 θα είναι υποχρεωτική η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε όλα τα καινούργια δημόσια και εμπορικά κτίρια με εμβαδόν ορόφου άνω των 250 τ.μ., από το 2027 στα υφιστάμενα δημόσια και εμπορικά και από το 2029 στις νέες κατοικίες. Επιπλέον, με βάση τον εθνικό κλιματικό νόμο, όλα τα νέα ειδικά κτίρια και για όσα η κύρια χρήση τους σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% της επιφάνειας δόμησης δεν είναι η κατοικία, εξαιρουμένων των τουριστικών καταλυμάτων και των ναών, με κάλυψη μεγαλύτερη των 500 τ.μ., υποχρεούνται ήδη να τοποθετούν φωτοβολταϊκά ή ηλιακά συστήματα σε ποσοστό του 30% της κάλυψης.

Δεύτερο «δώρο», η επιδότηση ύψους 100 εκατ. ευρώ σε ενεργειακές κοινότητες των δήμων προκειμένου να μειώσουν το κόστος της ενεργειακής κατανάλωσης του δήμου και να στηρίξουν ευάλωτους καταναλωτές. Ήδη =επιλέχθηκε ο Τεχνικός Σύμβουλος του ΥΠΕΝ για την υποστήριξη της προετοιμασίας =του προγράμματος (Πρόκειται για την, MES ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ» θυγατρική του Ομίλου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ).

Τρίτον, το πρόγραμμα προϋπολογισμού 160 εκατ. ευρώ, που θα αφορά την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών για αυτοπαραγωγή ενέργειας σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις, με φορέα υλοποίησης το ΤΑΙΠΕΔ.

Τέταρτον, για τα Βιομηχανικά Πάρκα, τα δώρα του Άι Βασίλη περιλαμβάνουν χρηματοδότηση 25 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, με δικαιούχο τον Διαχειριστή του Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ), για την κατασκευή υποσταθμών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και την ανάπτυξη έργων αποθήκευσης πράσινης ενέργειας. Η δράση υλοποιείται από την γενική γραμματεία Βιομηχανίας του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με την υποστήριξη της Μονάδας Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ.

Πέμπτον, χρηματοδότηση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την ανάπτυξη των Αγροβολταϊκών. Παρότι δεν έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες, το σίγουρο είναι ότι το υπουργείο θα διαθέσει χρήματα γι΄αυτήν την νέα τεχνολογία που επιτυγχάνει ταυτόχρονα πολλαπλούς στόχους.
Έκτο δώρο, η αμέριστη υποστήριξη της ανάπτυξης και των πλωτών φωτοβολταϊκών, που έχει ήδη δρομολογηθεί με ειδικό θεσμικό πλαίσιο για την περίπτωση πιλοτικών εγκαταστάσεων.
Κι αν όλα τα παραπάνω δεν αρκούν και ένα ακόμα Έβδομο δώρο: η ταχύτητα υλοποίησης των μεγα-πάρκων της ΔΕΗ Ανανεώσιμες στα ορυχεία του Αμυνταίου και Πτολεμαϊδας, αλλά και άλλων στρατηγικών επενδύσεων που συμβάλλουν σημαντικά στους στόχους για τις ΑΠΕ του 2030.

Πώς θα γίνει μια δίκαιη «μοιρασιά»

Σε μια χώρα που μικροί, μεγάλοι, οικιακοί, επαγγελματικοί – βιομηχανικοί καταναλωτές και φορείς της Αυτοδιοίκησης θέλουν όλοι να κάνουν φωτοβολταϊκά και δικαίως, ένα καλό ερώτημα είναι πώς θα γίνει μια δίκαιη «μοιρασιά». Το δημοσιονομικό κόστος πάντως για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάνελ σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγροτικές εκμεταλλεύσεις, με βάση τον προϋπολογισμό για το 2023, είναι της τάξης των 700 εκατ. ευρώ.

Ένα δεύτερο ερώτημα είναι πώς θα προχωρήσουν όλα τα παραπάνω με ήδη κορεσμένα ηλεκτρικά δίκτυα. Από το καλοκαίρι έχουν ουσιαστικά εξασφαλιστεί περιθώρια ισχύος μόνο για την εξυπηρέτηση μικρών συστημάτων αυτοπαραγωγής ενέργειας, στους υποσταθμούς του δικτύου διανομής ρεύματος, με τον νέο ηλεκτρικό χώρο να υπολογίζεται συνολικά σε περίπου 2,5 GW. Πού θα «χωρέσουν» όλοι οι υπόλοιποι;

Ένα τρίτο ερώτημα αφορά τα δεδομένα προβλήματα στα συστήματα ηλεκτρονικής υποβολής των αιτήσεων στα διάφορα προγράμματα και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Και τελικά πόσο εύκολη θα είναι η υλοποίηση των «δώρων» του Άι Βασίλη; Γι΄αυτό, έμπειρα στελέχη του χώρου συνιστούν σύνεση και ρεαλισμό στους όποιους επενδυτικούς χειρισμούς.
Θα επανέλθουμε με εξειδικευμένα στοιχεία, και, επειδή αυτό είναι το τελευταίο άρθρο του 2022, σας ευχόμαστε Καλή Χρονιά!!!

Άντα Σεϊμανίδη