Το πρώτο υπεράκτιο αιολικό στον κόσμο ήταν το πάρκο του Vindeby, στα ανοικτά των νότιων ακτών της Δανίας, το 1991. Εκείνη την εποχή, λίγοι πίστευαν ότι θα μπορούσε να είναι κάτι παραπάνω από ένα έργο επίδειξης. Και φυσικά θα τους ήταν αδιανόητο ότι το Vindeby, θα γινόταν προπομπός επενδύσεων της τάξης των 800 δισ. ευρώ έως το 2050 στην Ευρώπη…

Κι όμως… Στην πορεία 30 χρόνων, η υπεράκτια αιολική ενέργεια αναδείχθηκε σε μια ώριμη, μεγάλης κλίμακας τεχνολογία που παρέχει ενέργεια σε εκατομμύρια ανθρώπους ανά την υφήλιο. Οι νέες εγκαταστάσεις έχουν υψηλούς συντελεστές ισχύος και το κόστος μειώνεται σταθερά τα τελευταία 10 έτη. Γι΄αυτό οι υπεράκτιες αιολικές πηγές παράγουν καθαρή ηλεκτρική ενέργεια επιπλέον όμως και ανταγωνιστική συχνά μάλιστα, φθηνότερη από την υφιστάμενη τεχνολογία που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα.

Η πρωτοπόρα Ευρώπη…

Η Ευρώπη, είναι πρωτοπόρα στον τομέα των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας λόγω του τεράστιου δυναμικού που προσφέρουν οι θάλασσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξεκινώντας από τη Βόρεια και τη Βαλτική Θάλασσα έως τη Μεσόγειο, από τον Ατλαντικό έως τον Εύξεινο Πόντο, συνεχίζοντας στις θάλασσες που περιβάλλουν τις απόκεντρες περιοχές της ΕΕ και καταλήγοντας τις υπερπόντιες χώρες και εδάφη. Η αξιοποίηση αυτού του τεχνολογικού και φυσικού δυναμικού έχει καθοριστική σημασία για να επιτύχει η Ευρώπη τους στόχους της για μείωση των ανθρακούχων εκπομπών έως το 2030 και για να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.

…και οι επενδύσεις της

Η στρατηγική αυτή επιλογή σημαίνει βέβαια και έναν απίστευτο όγκο επενδύσεων. Από το 2010 μέχρι το 2020, οι ετήσιες επενδύσεις σε χερσαία και υπεράκτια δίκτυα στην Ευρώπη ανήλθαν σε περίπου 30 δισ. ευρώ. Για το 2020 μέχρι το 2030 πρέπει να αυξηθούν σε ποσό άνω των 60 δισ. ευρώ και στη συνέχεια να αυξηθούν ακόμη περισσότερο.

Συνολικότερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οι επενδυτικές ανάγκες για την εγκατάσταση τεχνολογιών υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα έως το 2050, εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε περίπου 800 δισ. ευρώ. Από αυτές, τα δύο τρίτα περίπου για τη χρηματοδότηση της συναφούς υποδομής δικτύου και το ένα τρίτο για την υπεράκτια παραγωγή. Αυτό σημαίνει ότι στον τομέα αυτόν θα πρέπει να διοχετευθεί σημαντικά υψηλότερο κεφάλαιο σε σχέση με το παρελθόν. Σημαίνει επίσης έντονη επενδυτική κινητοποίηση καθώς το μεγαλύτερο μέρος αυτής της επένδυσης αναμένεται να προέλθει από ιδιωτικά κεφάλαια, σε συνδυασμό βέβαια με την χρήση της στήριξης της ΕΕ.

Σε πόσα GW αντιστοιχούν τα 800δις. μέχρι το 2050

Να δούμε όμως και σε πόσα GW αντιστοιχούν αυτές οι τεράστιες επενδύσεις: Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία συμπεριλαμβάνει τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μεταξύ των τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με τις μεγαλύτερες δυνατότητες κλιμάκωσης. Αρχής γενομένης από τη σημερινή εγκατεστημένη υπεράκτια αιολική ισχύ 12 GW, η Επιτροπή εκτιμά ότι είναι ρεαλιστικός και εφικτός ο στόχος για εγκατεστημένη υπεράκτια αιολική ισχύ τουλάχιστον 60 GW και ωκεάνια ισχύ τουλάχιστον 1 GW έως το 2030, με απώτερο στόχο εγκατεστημένη ισχύ τουλάχιστον 300 GW 10 και 40 GW, αντίστοιχα, έως το 2050.

30 φορές μεγαλύτερη ισχύ για υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές

Η επίτευξη εγκατεστημένης υπεράκτιας αιολικής ισχύος 300 GW και ωκεάνιας ισχύος 40 GW έως το 2050 σημαίνει μαζική αλλαγή κλίμακας για τον τομέα σε λιγότερο από 30 έτη, δηλαδή με ασύγκριτη ταχύτητα σε σχέση με την προηγούμενη ανάπτυξη άλλων ενεργειακών τεχνολογιών. Σημαίνει επίσης, σχεδόν 30 φορές μεγαλύτερη ισχύ για υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2050.

Οι αναγκαίες λοιπόν επενδύσεις για τον σκοπό αυτό αντιστοιχούν στα προαναφερθέντα 800 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι για όλες αυτές τις επενδύσεις και πάντα με τις εκτιμήσεις της ΕΕ θα χρειαστεί λιγότερο από το 3 % του ευρωπαϊκού θαλάσσιου χώρου, προκειμένου να είναι αυτές συμβατές με τους στόχους για τη βιοποικιλότητα.

Η ευρωπαϊκή βιομηχανία υπεράκτιας αιολικής ενέργειας

Και βέβαια, μέσα από τις επενδύσεις αυτές αναμένεται ότι θα δουλέψει πολύ και η βιομηχανία υπεράκτιας αιολικής ενέργειας της Ευρώπης που έχει το πλεονέκτημα του πρωτοπόρου στις σταθερά εδραζόμενες ανεμογεννήτριες. Επιπλέον, κατασκευαστές ανεμογεννητριών, εταιρείες ειδικευμένες στην κατασκευή πύργων και θεμελίων, προμηθευτές καλωδίων και φορείς εκμετάλλευσης σκαφών αποτελούν όλοι μέρος μιας αλυσίδας εφοδιασμού που δραστηριοποιείται σε ολόκληρο τον τομέα. Ο τομέας περιλαμβάνει εκατοντάδες φορείς εκμετάλλευσης, πολλοί από τους οποίους είναι ΜΜΕ που προμηθεύουν κατασκευαστικά στοιχεία, ενώ απασχολεί χιλιάδες εργάτες, μηχανικούς και επιστήμονες.

Ο μακρύς δρόμος που άνοιξε το πάρκο του Vindeby

Σήμερα, 62.000 άτομα εργάζονται στη βιομηχανία υπεράκτιας αιολικής ενέργειας και περίπου 2.500 στον τομέα της ωκεάνιας ενέργειας. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο τομέας της τεχνολογίας υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σημειώνει καλύτερες επιδόσεις από τον τομέα της συμβατικής ενέργειας σε όρους προστιθέμενης αξίας, παραγωγικότητας της εργασίας και αύξησης της απασχόλησης, και μπορεί να συμβάλει περισσότερο στην αύξηση του ΑΕΠ στην ΕΕ κατά τα επόμενα έτη.

Το πάρκο λοιπόν του Vindeby πριν από 30 χρόνια, άνοιξε πράγματι έναν μακρύ δρόμο τεχνολογικό, αναπτυξιακό και πρωτίστως περιβαλλοντικό.