Ενόψει του νέου ΕΣΕΚ και του νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ για το βιομεθάνιο, ο κ. Χ. Ζαφείρης, Υπεύθυνος Δέσμης Έργων Βιοαερίου και Βιομεθανίου του ΚΑΠΕ εξηγεί πώς θα «πιαστούν» οι στόχοι για το βιομεθάνιο
Με βιοαποδομήσιμα απόβλητα των αστικών απορριμμάτων θα επιτευχθεί ο στόχος του ΕΣΕΚ για το βιομεθάνιο, τονίζει ο Xρήστος Ζαφείρης σε συνέντευξή του στην A Energy και στην Άντα Σεϊμανίδη. Ο κ. Ζαφείρης, Υπεύθυνος Δέσμης Έργων Βιοαερίου και Βιομεθανίου του ΚΑΠΕ, εξηγεί πώς θα «πιαστούν» οι στόχοι για το βιομεθάνιο ενόψει του νέου ΕΣΕΚ – Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα αλλά και του επικείμενου νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ για το βιομεθάνιο.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα επίκαιρη επιστημονική προσέγγιση, η οποία συνδέοντας τη διαχείριση των βιοαποβλήτων με την εξασφάλιση πρώτης ύλης για το βιομεθάνιο, απαντά ταυτόχρονα σε πολλά προβλήματα.
Υπενθυμίζεται ότι, μαζί με την οριστικοποίηση του ΕΣΕΚ, «έρχεται» και το αναμενόμενο εδώ και καιρό θεσμικό πλαίσιο του βιομεθανίου στην Ελλάδα με την πρόσκληση σε δημόσια διαβούλευση της αγοράς, επί του σχετικού νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ να είναι πλέον θέμα ημερών.
– Θέμα ημέρων είναι πλέον η πρόσκληση σε δημόσια διαβούλευση της αγοράς, επί του επικείμενου νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ για το βιομεθάνιο. Ταυτόχρονα οριστικοποιείται και το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα: Ποιος είναι ο προτεινόμενος στόχος αντικατάστασης των εισαγωγών ρώσικου αερίου με βιομεθάνιο στην Ελλάδα είναι 2,1 ΤWh για το 2030;
«Σύμφωνα με το νέο ΕΣΕΚ, ο προτεινόμενος στόχος αντικατάστασης των εισαγωγών ρώσικου αερίου με βιομεθάνιο στην Ελλάδα είναι 2,1 ΤWh για το 2030. Δεδομένου ότι στην Ελλάδα σήμερα βρίσκονται σε λειτουργία 80 σταθμοί βιοαερίου, με ενέργεια καυσίμου περίπου να ανέρχεται σε 1,4 TWh, ισχύ 119,5 MW και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 584,1 GWh, φαίνεται με μια πρώτη ματιά ότι ο στόχος αυτός μπορεί εύκολα να καλυφθεί σε ποσοστό 70% μόνον από την αναβάθμιση των υπαρχόντων σταθμών βιοαερίου σε σταθμούς βιομεθανίου.
Στην πραγματικότητα όμως, μόνο 38 εκ των υπαρχόντων σταθμών βιοαερίου είναι οικονομικά βιώσιμο να αναβαθμιστούν για παραγωγή βιομεθανίου με ενεργειακό περιεχόμενο 0,9 TWh. Kι αυτό γιατί είναι κοντά στο δίκτυο Διανομής του φυσικού αερίου.Συνεπώς, για να επιτευχθεί ο στόχος που συμπεριλήφθηκε στο ΕΣΕΚ, απαιτείται επιπλέον:
Πρώτον, η διερεύνηση των δυνατοτήτων αξιοποίησης ενδογενών-τοπικών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και πιο συγκεκριμένα βιομάζας (κτηνοτροφικά απόβλητα, οργανικά υποπροϊόντα) ως εναλλακτικές πηγές για την παραγωγή βιοαερίου/βιομεθανίου.
Δεύτερον, απαιτείται η δημιουργία κατάλληλων renewable go-to areas στην χώρα, με αξιόλογο διαθέσιμο δυναμικό βιομάζας για παραγωγή βιοαερίου/βιομεθανίου/BioLNG με δυνατότητα έγχυσης του στο τοπικό δίκτυο διανομής του φυσικού αερίου (ΦΑ) ή και την παραγωγή υγροποιημένου βιομεθανίου ή συμπιεσμενου βιομεθανίου bio Cng».
– Ωστόσο σε μια πρώτη ανάγνωση, ένας μη υπέρμαχος του βιομεθανίου θα μπορούσε να επιχειρηματολογήσει ακόμα και για έναν μικρότερο στόχο από αυτόν των 2,1 ΤWh για το 2030 που αναφέρατε…
«Πρέπει να ακολουθήσουμε την Ευρώπη και να αποκομίσουμε και εμείς ως χώρα τα παράλληλα οφέλη από το βιομεθάνιο. Εξηγούμαι: Στις σημερινές συνθήκες και με δεδομένη την έντονη πολιτική βούληση από την ΕΕ για την χρήση πράσινων αερίων καυσίμων από βιομάζα (βιοαέριο/βιομεθάνιο) στο ενεργειακό μείγμα, η παραγωγή και χρήση βιομεθανίου, BioLNG, και BioCO2 προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες που μπορούν να δώσουν ώθηση στην επιχειρηματικότητα και να συμβάλουν στην ανάκαμψη της οικονομίας.
Η ανταπόκριση στην πρόκληση είναι εφικτή αλλά προϋποθέτει ολοκληρωμένο σχέδιο, συντονισμό και συστηματική παρακολούθηση της εφαρμογής των αναγκαίων δράσεων. Οι υποστηρικτές αυτής της επιλογής επισημαίνουν επιπλέον τα οφέλη στο θέμα της ενεργειακής επάρκειας λόγω της διαφοροποίησης των πηγών εφοδιασμού των καυσίμων, τη συμβολή στην βιώσιμη αειφορική διαχείριση των αποβλήτων μέσω της ενεργειακής αξιοποίησης και στην συνακόλουθη προστασία του περιβάλλοντος».
– Τι προτείνετε λοιπόν ως λύση για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ για το βιομεθάνιο, με βάση την μακροχρόνια εμπειρία σας;
«Στην Ελλάδα όπως γνωρίζετε δεν υπάρχει αναπτυγμένη αγορά για να υποστηρίξει τη λειτουργία εφοδιαστικής αλυσίδας γεωργικής βιομάζας, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η συλλογή και μεταφορά της στην είσοδο του σταθμού. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του ΕΣΕΚ, είναι σημαντικό να αξιοποιηθεί σημαντικό μέρος των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων των αστικών απορριμμάτων. Αυτά τα απόβλητα είναι εφικτό να οδηγηθούν σε «αγροτικού» τύπου μονάδες αναερόβιας χώνευσης με απευθείας συλλογή από την πηγή, όπως λαϊκές αγορές, μαζική εστίαση, καφέ κάδους, κλπ. Το θεωρητικό δυναμικό τους εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 2 εκατ. τόνους με ενεργειακό περιεχόμενο βιομεθανίου 1,5 TWh/έτος».
– Είναι μια ενδιαφέρουσα λύση, γιατί προφανώς δίνει μερική διέξοδο και στη διαχείριση των οργανικών αποβλήτων: Είναι εύκολο να υλοποιηθεί;
«Από πρακτικής πλευράς είναι πολύ εύκολο, καθώς ήδη προβλέπεται στην ΚΥΑ 29407/3508 ΦΕΚ 1572 16/12/2002 (Άρθρο 4, Σημείο 2). Είναι αξιοσημείωτο πάντως ότι η σχετική διαδικασία δεν ακολουθείται στην χώρα μας, σε αντίθεση με τα κράτη της ΕΕ-27. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην ΕΕ των 27 κρατών συλλέγονται ετησίως πλήρως διαχωρισμένοι 60 εκατ. τόνοι βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων τροφών, εκ των οποίων 36 εκατ. τόνοι χρησιμοποιούνται για τη παραγωγή λιπάσματος, μέσω της διαδικασίας της κομποστοποίησης, ενώ 24 εκατ. τόνοι αξιοποιούνται για την παραγωγή βιοαερίου μέσω της αναερόβιας χώνευσης.
– Θα πρέπει προφανώς να εμπλακούν και οι Δήμοι με τους καφέ κάδους και όχι μόνον…
«Είναι γεγονός ότι τόσο η πολιτεία, όσο και οι αρμόδιοι φορείς και οι Δήμοι της χώρας καλούνται να αντιμετωπίσουν μια σειρά από προκλήσεις, σε ότι αφορά τη διαχείριση των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων τροφών που προέρχονται από τις οικίες, τις μονάδες εστίασης, τα καταστήματα λιανικής και χονδρικής πώλησης και διανομής τροφίμων, την παραγωγή προϊόντων διατροφής και ποτών και παρεμφερή απόβλητα εγκαταστάσεων επεξεργασίας τροφίμων από ΜΜΕ του πρωτογενή τομέα».
– Και μια ακόμα ερώτηση: Πέρα από τα οργανικά απόβλητα των Αστικών Στερεών Αποβλήτων, ποιες είναι συνολικότερα οι κατηγορίες βιομάζας που θα πρέπει να εξεταστούν για την αξιοποίηση τους στην παραγωγή βιομεθανίου;
«Να τονίσω πρώτα την ιδιαίτερη σημασία που έχει η εκτίμηση του δυναμικού και της διαθεσιμότητας των πρώτων υλών βιομάζας. Είναι σημαντική η επιλογή, η ποσότητα, και η ποιότητα της βιομάζας από ενδογενείς τοπικές πηγές, γιατί έτσι πραγματοποιείται η βελτιστοποίηση της παραγωγής βιοαερίου/βιομεθανίου.
Σε ότι αφορά τις κατηγορίες βιομάζας που θα εξεταστούν για την αξιοποίηση τους στην παραγωγή βιομεθανίου είναι: Απόβλητα κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων βοοειδών, χοίρων, αιγοπροβάτων και ορνιθοειδών (κοπριά), γεωργικά υπολείμματα από χειμερινά σιτηρά [σκληρού και μαλακού σίτου, κριθαριού, βρώμης, σίκαλης, βίκου, τριτικάλε (άχυρο)], απόβλητα αγροτο-βιομηχανιών (τυρόγαλο, κατσίγαρος κ.α), και τα βιοαποδομήσιμα απόβλητα των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ).
Οι παραπάνω κατηγορίες είναι σε συμφωνία με το Παράρτημα ΧΙ της τροποποιημένης Οδηγίας για την Ενέργεια και το Κλίμα (RED II-ΙΙΙ). Πλέον των υπολειμματικών μορφών, βιομάζα μπορεί να εξασφαλιστεί με την εναλλαγή καλλιεργειών, όπου η ενδιάμεση καλλιέργεια θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή βιοαερίου/βιομεθανίου».
Αντί επιλόγου, είναι σίγουρο ότι λύσεις στην κατεύθυνση που προτείνεται, μπορούν να αξιοποιηθούν πρωτίστως από δήμους της χώρας με αγροτικό-κτηνοτροφικό χαρακτήρα, που παράγουν μεγάλες ποσότητες οργανικών αποβλήτων και αντιμετωπίζουν συχνά πρόβλημα στη διαχείριση.
