Η αποδοχή των ΑΠΕ και ιδίως των αιολικών μονάδων, σχετίζεται με το επίπεδο εκπαίδευσης σύμφωνα με την επίκαιρη μελέτη του ΙΟΒΕ
Οι Έλληνες προτιμούν τα φωτοβολταϊκά και επιρρίπτουν ευθύνες για τις… φωτιές στα αιολικά! Στην πράγματι χρήσιμη μελέτη του ΙΟΒΕ (Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών) αποκαλύπτεται πόσο η ελλιπής ενημέρωση και στρεβλές αντιλήψεις επηρεάζουν τη γνώμη του Έλληνα πολίτη για τα αιολικά πάρκα και τις ανεμογεννήτριες. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 57% των ερωτηθέντων συμφωνεί με την άποψη ότι οι ανεμογεννήτριες είναι βιομηχανικές εγκαταστάσεις που «χαλάνε» τη θέα, ενώ ακόμα υψηλότερο ποσοστό (73%) επιρρίπτει ευθύνες για τις δασικές πυρκαγιές στην τοποθέτηση ανεμογεννητριών! Αντίθετα, τα φωτοβολταϊκά απολαμβάνουν ευρείας αποδοχής.
Η παρουσίαση της μελέτης
Η αναλυτική παρουσίαση της μελέτης έγινε πρόσφατα από τον Γενικό Διευθυντή του ΙΟΒΕ και Καθηγητή Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκο Βέττα με την ευκαιρία της ΔΕΘ, ενώ τα αποτελέσματα σχολίασε ο πρώην Ομοσπονδιακός Υπουργός Οικονομίας και Ενέργειας της Γερμανίας, Peter Altmaier, ο οποίος μοιράστηκε επίσης εμπειρίες από την πράσινη μετάβαση στη Γερμανία. Χαιρετισμό απηύθυναν ο Διευθυντής της Αντιπροσωπείας του Ιδρύματος Konrad Adenauer για την Ελλάδα και την Κύπρο, Marian Wendt, και ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος τόνισε την κρισιμότητα της μετάβασης για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας και του περιβάλλοντος.
Βασικά ευρήματα
Ο σημαντικός ρόλος των ΑΠΕ στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής αναγνωρίζεται από μεγάλη πλειονότητα των πολιτών της χώρας (85%). Ωστόσο, σχετικά υψηλό μερίδιο των ερωτηθέντων (42%) εκφράζει την άποψη ότι οι ΑΠΕ επιβαρύνουν το περιβάλλον.
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ ο βαθμός αποδοχής των ΑΠΕ διαφέρει μεταξύ των επιμέρους τεχνολογιών και την υψηλότερη αποδοχή έχουν οι φωτοβολταϊκές μονάδες. Το 85% των πολιτών τα θεωρεί ως αρκετά ή απολύτως κατάλληλα για χρήση στην Ελλάδα, το 60% συμφωνεί με την εγκατάστασή τους σε κοντινή περιοχή και το 22% θεωρεί ότι δεν χρειάζεται αποζημίωση για να δεχθεί την εγκατάστασή τους.
Αποδοχή εγκατάστασης ΑΠΕ σε κοντινή απόσταση από την κατοικία
Αντίθετα, αρκετά χαμηλότερη είναι η αποδοχή των αιολικών πάρκων. Το 67% των ερωτηθέντων θεωρεί τα αιολικά ως αρκετά ή απολύτως κατάλληλη τεχνολογία για την παραγωγή ενέργειας στην Ελλάδα, αλλά μόλις το 27% αποδέχεται την εγκατάστασή τους σε κοντινή περιοχή. Για το 64% των πολιτών, κανένα χρηματικό ποσό δεν είναι αρκετό για να τους κάνει να συμφωνήσουν στην εγκατάσταση αιολικών σε κοντινή περιοχή.
Πυρ κατά των ανεμογεννητριών…
Σημαντικό παράγοντα για τη χαμηλή αποδοχή των αιολικών μονάδων φαίνεται να αποτελούν διαδεδομένες αντιλήψεις που προβληματίζουν τους πολίτες. Ειδικότερα, το 57% των ερωτηθέντων συμφωνεί με την άποψη ότι οι ανεμογεννήτριες είναι βιομηχανικές εγκαταστάσεις που «χαλάνε» τη θέα, ενώ ακόμα υψηλότερο ποσοστό (73%) επιρρίπτει ευθύνες για τις δασικές πυρκαγιές στην τοποθέτηση ανεμογεννητριών.
Ο κ. Βέττας σχολίασε, μεταξύ άλλων, πως η αποδοχή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) συνδέεται και με το επίπεδο εκπαίδευσης, καθώς οι κάτοχοι ανώτερων τίτλων σπουδών εμφανίζονται πιο θετικοί στην εγκατάστασή τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι την υψηλότερη αποδοχή για εγκατάσταση σε κοντινή απόσταση απολαμβάνουν οι ΑΠΕ στους κατόχους μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος (38% για τα αιολικά και 67% για τα φωτοβολταϊκά) και τη χαμηλότερη σε άτομα που δεν αποφοίτησαν από το Δημοτικό (24% και 33% αντίστοιχα) και στους αποφοίτους τεχνικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (23% και 45%).
Ανάγκη αυξημένης ενημέρωσης των πολιτών
Γι΄ αυτό και η έρευνα υπογραμμίζει ανάμεσα σε άλλα την ανάγκη για αυξημένη ενημέρωση των πολιτών, με στόχο την ενίσχυση του διαλόγου και της συνεργασίας με τις τοπικές κοινωνίες, ώστε να βρεθούν κοινά αποδεκτές λύσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και τη διευκόλυνση της πράσινης μετάβασης.
Θετικό είναι πάντως το γεγονός ότι όπως καταγράφεται στη μελέτη, η ανησυχία των πολιτών στην Ελλάδα για την κλιματική αλλαγή είναι εξαιρετικά έντονη, με το 90,5% να εκφράζει μεγάλο ή πολύ μεγάλο άγχος για τις επιπτώσεις της. Οι δασικές πυρκαγιές, η ξηρασία, οι πλημμύρες και οι καύσωνες αναδεικνύονται ως τα κύρια προβλήματα, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές και τα νησιά. Σε επίπεδο πολιτικών προτεραιοτήτων, οι πολίτες κατατάσσουν την έγκαιρη προσαρμογή στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην πρώτη θέση, ακολουθούμενη από την κοινωνική δικαιοσύνη, ενώ η πρόληψη της υπερθέρμανσης του πλανήτη βρίσκεται τρίτη.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η αποδοχή των συμβατικών μορφών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με ορυκτά καύσιμα, καθώς και των νέων τεχνολογιών πυρηνικής ενέργειας, είναι ακόμα χαμηλότερη σε σύγκριση και με τα αιολικά πάρκα. Ειδικότερα, το 43% και το 26% των πολιτών θεωρεί ως αρκετά ή απολύτως κατάλληλη για την Ελλάδα την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο ή καύση εγχώριου λιγνίτη αντίστοιχα, ενώ για τα πυρηνικά η αντίληψη καταλληλότητας υποχωρεί στο 17% του δείγματος. Μόλις το 9,6% των πολιτών θα συμφωνούσε στην εγκατάσταση σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με ορυκτά καύσιμα και το 71% δεν θα συμφωνούσε με την εγκατάσταση του σταθμού ανεξαρτήτως του ποσού αποζημίωσης.
Η μελέτη έγινε στη βάση έρευνας στον πληθυσμό, που καλύπτει κριτήρια γεωγραφικής, ηλικιακής και άλλης αντιπροσώπευσης, με τη συνεργασία της DataPower.
Τη συζήτηση συντόνισε ο Επισκέπτης Καθηγητής Περιβαλλοντικής Πολιτικής στο ΕΜΠ, κ. Άγις Δήγκας.
